A
| Average Bed Rate (ABR) – Ortalama Yatak Fiyatı | Ortalama Yatak Fiyatı, yatak başına ücretlendirilen toplam tutarın, satılan yatak sayısına bölünmesidir. Bu ölçüt, özellikle hostel gibi oda satmak yerine, yatak satan konaklama birimlerine daha gerçekçi ve kesin içgörü sağlar. Formül: Ortalama Yatak Fiyatı = Yataklar için toplam ücretlendirilen gelir/dolu yatak sayısı |
| Administration Costs – İdari Giderler | Sabit giderler olarak da adlandırılır. Bu gider kalemi, üretim ve satış sayısından bağımsız olarak maliyet yükü oluşturan kalemlerdir. Örneğin; kira, sigorta ve lisans gideri gibi. |
| Advance Purchase Rates (APR) – Ön Ödemeli Fiyatlar | Giriş gününden önce ve mücbir sebepler dışında olmak üzere, iade edilmeyen ve ön ödemeli olması koşuluyla belli bir miktar indirimi içeren fiyatlardır. |
| Agency Model – Acente Modeli | Otel Gelir Yönetimi branşında, Acente Modeli, Çevrimiçi Seyahat Acentelerinin (OTA) ticari modellerinden birine tekabul eder. Acente modelinin karakteristik özelliği, misafir konaklama bedelini otele öder ve online seyahat acentesi de yapılan gecelemeye istinaden otele komisyon faturası keser. Komisyon seviyesi, acente ve otel arasındaki anlaşmaya göre değişkenlik gösterebilir. |
| Agent – Acente | Bir kuruluşun ya da kişinin yaptığı işi, onun adına kazanç karşılığında yürüten daha küçük kuruluşa denir. Örneğin, bir müşteri/konuk acente aracılığı ile oda rezervasyonu yapabilir. |
| Adjusted Gross Operating Profit (AGOP) – Düzeltilmiş Brüt İşletme Kârı | Brüt işletme kârından, otelin temel yönetim giderlerinin çıkarılması ile bulunan kâr oranı için kullanılır. |
| All Inclusive Resort – Her Şey Dahil Resort | Otelde verilen en az konaklama, 3 öğün yemek, alkollü ve alkolsüz içecekler, aktiviteler gibi başka hizmetlerin ödenen fiyata dahil olduğu konaklama türüdür. Verilen diğer ek servisler, resortta bulunan ek faaliyetlere göre değişkenlik gösterebilir. |
| Allocation – Yer Ayırma/Kontenjan | Otelcilik sektöründe, belli sayıda odayı satma amacıyla ayırma süreci olarak tanımlanır. Örneğin; bir otel müdürü, daha fazla gelir beklediği bir dönemde, belirli sayıdaki odaları farklı kanallar için belirleyerek, sadece o kanallardan satışa ayırabilir. |
| Allotment – Kontenjan | Üçüncü partiler tarafından (seyahat organizatörü, tur operatörü, seyahat acentesi veya OTA gibi) indirimli fiyatlar ile satın alınmış, bahsi geçen üçüncü partinin konuklarını ağırlamak amacyla tutulmuş odalardır. Kontenjan, bir online seyahat acentesi ile kontratlanabildiği gibi, herhangi bir sezon ya da belirli özel tarihler için de, başka seyahat partnerleri ve son kullanıcı ile de kontratlanabilir. Eğer iki taraf da anlaşma kapsamının içindeyse kullanılmayan kontenjan, giriş gününden birkaç gün önce, konaklama sağlayıcısının(otelin) envanterine geri döner. Kontenjanın serbest bırakılması dönemi de kontrat sürecinde pazarlık yapılan unsurlardan biridir. Kontenjanlar, kanal yöneticisi ya da ilgili sağlayıcıların extranetleri aracılığı ile de kolaylıkla yönetilebilir. |
| Amadeus | Üçüncü partiler tarafından (seyahat organizatörü, tur operatörü, seyahat acentesi veya OTA gibi) indirimli fiyatlar ile satın alınmış, bahsi geçen üçüncü partinin konuklarını ağırlamak amacyla tutulmuş odalardır. Kontenjan, bir online seyahat acentesi ile kontratl imzalanabildiği gibi, herhangi bir sezon ya da belirli özel tarihler için de, başka seyahat partnerleri ve son kullanıcı ile de kontratlanabilir. Eğer iki taraf da anlaşma kapsamının içindeyse kullanılmayan kontenjan, giriş gününden birkaç gün önce, konaklama sağlayıcısının(otelin) envanterine geri döner. Kontenjanın serbest bırakılması dönemi de kontrat sürecinde pazarlık yapılan unsurlardan biridir. Kontenjanlar, kanal yöneticisi ya da ilgili sağlayacıların extranetleri aracılığı ile de kolaylıkla yönetilebilir. |
| Ancillary Revenue – Ek Gelir | Otelin sağladığı oda dışındaki diğer tüm gelir kalemlerini refere eder. Örneğin, yiyecek içecek, kuru temizleme, Wi-Fi vb. |
| Apollo | Galileo Int. tarafından yönetilen GDS sistemidir. ABD, Kanada ve Meksika’da bu marka kullanılırken Avrupa, Güney Amerika, Asya ve Afrika’da Galileo adı altında ticari faaliyetlerine devam eder. |
| Average Rate per Guest (ARG) – Ortalama Konuk Geliri | Toplam oda gelirinin, misafir sayısına bölünmesi ile bulunur. Bir oda başına genelde en az iki misafir düşer. Bu oran, misafirlerin kişi başı ortalama olarak ne ödedikleri konusunda otellere bilgi verir. Konukların kişi başına ödedikleri tutarı bilmek, konukların hangi fiyat aralıklarında konakladıklarını karşılaştırmaya kolaylık sağlar. Formül: Toplam Oda Geliri / Toplam Konuk Sayısı |
| Average Rate Index (ARI) – Ortalama Fiyat Endeksi | Otellerin ortalama fiyatlarını, rakip grubundaki otellere karşı nasıl performans gösterdiğini ifade eden ölçüttür. Otellerin en temel ana performans göstergelerinden biridir. Formül: Otel (Ortalama Oda Geliri / Rakip Grubunun Ortalama Oda Geliri) * 100. Eğer; sonuç 100 ise, ADR’ınız rakip grubunuzun ADR’ına eşit. 100’den küçük ise, rakip grubunuzdan düşük ve 100’den fazla ise, rakip grubunuzdan yüksektir. |
| Arrivals – Girişler | Otelinize belli bir tarihte (periyotta) giriş yapacak misafirlerin listesini temsil eder. |
| Artificial Intelligence – Yapay Zeka | İnsani görevleri gerçekleştirmesi için geliştirilen makineler. |
| Asset Management – Varlık Yönetimi | Etkin gider yönetimi yöntemleri ile geliştirme, yönetme, sürdürme ve gerekirse, elden çıkarma unsurlarını içeren sistematik süreçtir. Başka şirketlerin yatırımlarını ve mal varlıklarını yönetme konusunda uzmanlaşmış şirketler, portfolyolarındaki müşterilerinin deneyimlerini artırmayı amaçlar. Mal varlığı yöneticileri, yatırımcıların çıkarlarını gözeterek mal varlığını/tesisin değerini, ürün hayat döngüsü çerçevesinde maksimize etmeyi amaçlar. Konaklama sektöründe bunun ilk adımı, tüm departmanlardan elde edilen gelirlerin etkin yönetilmesidir. Varlık yönetiminde piyasa, politika ve ekonomik koşulların sürekli araştırılması ve analiz edilmesi, buna göre aksiyonlar alınması elzemdir. |
| Average Treatment Rate (ATR) – Ortalama İşlem Fiyatı (SPA) | Elde Edilen SPA Bakım İşlemi Geliri / Satılan işlem sayısıdır. |
| Attendee Density – Katılımcı Yoğunluğu | Etkinlik alanının kapasitesini ifade eden açıklamadır. |
| Availability – Müsaitlik | Otelin belli bir tarihte satılabilir oda sayısını ifade eder. |
| Average Daily Rate (ADR) – Ortalama Oda Geliri | Günlük toplam oda geliri / Satılan oda sayısı. |
| Average Length of Stay – Ortalama Konaklama Uzunluğu | Dolu geceleme sayısı/rezervasyon sayısı. |
B
| B&B Rate – Oda ve Kahvaltı Ücreti | Yalnızca konaklama ve kahvaltı hizmetini ifade eden ücret. |
| B2B (Business to Business) – Şirketler Arası Pazarlama | Bir ürünün yada hizmetin kurumdan başka bir kuruma pazarlanması. |
| B2C (Business to Consumer) İşletmeden Tüketiciye Pazarlama | Bir ürünün ya da hizmetin belli bir kurumdan son kullanıcıya/nihai tüketiciye pazarlanması. |
| Best Available Rate (BAR) – En İyi Fiyat | Tüm konuk grupları tarafından herhangi bir şarta bağlı kalmaksızın, rezerve edilebilen en düşük fiyattır. Bu fiyat günlük olarak değişebildiği gibi, otelin içinde bulunduğu koşullara göre, gün içinde de sıklıkla değişebilir. BAR fiyatlar herkese açık fiyatlar olup genellikle, otelin normal iptal politikası dışında, başka bir ön ödeme ya da iptal ibaresi barındırmaz. En iyi fiyatlandırma, konukların bir çok farklı fiyat noktası ve içeriği nedeniyle yaşayabileceği kafa karışıklıklarını azaltmak adına geliştirilmiştir. Özetle, BAR fiyatı her gün özelinde, otelin tüm misafirlerine sunduğu koşulsuz ve en düşük fiyattır. |
| BAR Pricing Strategy – En İyi Fiyatı Fiyatlandırma Stratejisi | En İyi Fiyat esas alınan, en temel gelir yönetimi stratejilerinden biridir. Sattığınız tüm fiyat planlarını BAR’a bağlı olacak şekilde kurguladığınızdan, BAR’a bağlı dinamik fiyatlandırma olarak da söylenebilir. Örneğin, BAR fiyatınızın 120€ olduğunu, üyelerinize özel fiyatınızın, BAR’ın %10 altında konumlandığını ve belli bir OTA’ya verdiğiniz Opak fiyatın, BAR fiyatınızın %30 altında olduğunu düşünün. Böylelikle, BAR fiyatınız değişiklik gösterdiğinde, BAR’a bağlı çalışan diğer fiyatlar, BAR ile yükseldiğinde yükselecek, düştüğünde azalacak. Talep beklentisine göre birden fazla BAR seviyesi kurgulanabilir. Örneğin, önümüzdeki Haziran ayında İstanbul’da oynanacak UEFA Şampiyonlar Ligi karşılaşmasının konaklama ve servis sektörüne ciddi bir talep yaratacağını biliyoruz. Dolayısıyla, talebin bu dönemden artacağını öngören oteller, fiyatlarını artırmayı planlar. |
| Bed Nights – Yatak Doluluk Oranı | Kişi başı dolu yatak sayısı / toplam müsait yatak sayısı şeklinde hesaplanır. |
| Benchmarking – Kıyaslama | Bir işletmeyi, başka eşdeğer işletmeler ile kıyaslama yöntemidir. |
| Best Rate Guarantee – En İyi Fiyat Garantisi | İşletmenizin kendi sunduğu fiyatın en iyi fiyat olduğunu ve eğer başka bir kurum tarafından daha iyi bir fırsat sunulduğu anlaşılırsa, işletmenizinn bunu telafi edeceğini içeren taahhüte denir. |
| Bizcation | İngilizce, Business(İş) ve Vacation(Tatil) sözcüklerinin belirli hecelerinin birleşmesiyle türetilmiş bir kelimedir. İş seyahatini tatil ile birleştirmeyi ifade eder. |
| Block Code – Blok Kodu | Otel yazılımı içerisinde grup odalarının bağlı olduğu blok/grup kodu. |
| Block Pricing – Blok Fiyatlandırması | Belirli bir grup için verilen ve değişmeyen özel fiyat. |
| Book Direct Policy – Doğrudan Rezervasyon Politikası | Misafirlerin başka bir kanalı tercih ederek otele rezervasyon yapması yerine, herhangi bir aracı olmaksızın direk otel üzerinden rezervasyon yapmasını teşvik etmeyi amaçlayan strateji. |
| Book Out – Başka Otele Rezervasyon Yapma (Doluluk Nedeniyle) | Otelin fiziksel olarak sahip olduğu oda sayısının üzerinde satış yapması üzerine, fazla gelen rezervasyonları başka bir müsait otele taşımasına denir. |
| Booking Curve – Rezervasyon Eğrisi | Geceleme (pick-up), rezervasyon ve müsaitlik gibi verileri içeren, rezervasyonların belirli bir periyot boyunca nasıl gerçekleştiğini görsel olarak ifade eden çizgi grafiğe rezervasyon eğrisi adı verilir. |
| Booking Deposit – Rezervasyon Teminatı | Belirli bir tarih için konaklama niyetini otele garantilemek adına otele ödenen ön ödeme. |
| Booking Engine – Rezervasyon Motoru | Misafirin, otelin kendi resmi web sitesi üzerinden yer ayırtmasını sağlamak için geliştirilmiş araç. |
| Booking Pace – Rezervasyon Hızı | Belirli iki tarih aralığı (kıyaslandığında) önceden alınan rezervasyonların bir kısmı olarak da ifade edilir. Belirli bir tarih aralığında alınan ve aynı koşulları sağlayan rezervasyonları kıyaslamaktır. |
| Booking window – Rezervasyon Penceresi | Bir konuğun rezervasyon yaptığı ve giriş yaptığı tarihler arasındaki süre. |
| Brand Standards – Marka Standartları | Özelliklerin adı, logo, kültür, üniforma vb. |
| Brand Website- Marka Web Sitesi | Bir otelin/tesisin kendi bilgilerini içeren, kendine ait web sitesi. |
| Budget – Bütçe | Yılın genellikle son çeyreğinde, bir sonraki yılın mali planını belirleyen yıllık gelir ve gider projeksiyonudur. Odalar gelir bütçesi, ana market segmentlerin bir sonraki yıl için genellikle her ay özelinde ayrı ayrı hedeflenenn doluluk, ADR ve Gelir bilgilerini içerir. Genellikle; yıl içindeki özel etkinlikler, talebi etkileyen ve tekrarlayan özel tarihlerdeki değişim, politik ve ekonomik koşullar ve bir önceki yılın performansı göz önünde bulundurularak bütçe hazırlanır. |
| Budget Hotel – Bütçe Oteli | Full servis bir otelden daha düşük bir fiyata, makul olanaklar ve hizmetler sunan oteller için kullanılır. Bu tür oteller, bir konuğun temel ihtiyaçlarını, yani, güvenli barınmayı ve hijyeni sağlar. Genellikle, öğün olarak sadece kahvaltı servisi sunar. |
| Business Hotel – İş Oteli | İş nedeni ile seyahat eden misafirlerin ana hedef kitle olduğu otel tipidir. |
| Business Mix – Segment Dağılım Yüzdesi/Payı | Otelin gerçekleşen doluluğunun içindeki market segmentlerinin dağılım oranını ifade eder. Segment dağılım yüzdeleri (business mix), genelde otelin hitap ettiği kitleyi etkileyen unsurlara göre değişiklik gösterir. |
| Business on the Books (BOB) – Belirli Bir Tarih için Rezerve Edilen İşler | Belirli bir dönem için yapılan rezervasyon miktarını ifade eder. |
C
| Cancellation Clause – İptal Şartı | Rezervasyonun iptali koşulunda otel tarafından misafire uygulanacak şartları temsil eder. Genellikle, bir yada birden fazla odanın aynı anda tutulması ya da son kullanıcı grubun blok halinde oda tutması nedeniyle iptal şartları değişkenlik gösterebilir. |
| Cancellation Policy – İptal Politikası | Bir misafirin finansal cezalar ödemeden, rezervasyonunu değiştirip, iptal edebileceği koşulları içeren şartlar. |
| Cancellation Rate – İptal Oranı | Genellikle, geceleme yerine, herhangi bir nedenle gerçekleşmeyen gecelemenin, gerçekleşen gecelemelere bölünmesiyle hesaplanır ve yüzde ile gösterilir. İptal oranı, önemli bir göstergedir ve otelcileri bu oranlarını mümkün olduğunca düşük tutmaya meyilli olmaları gerekir. Günümüzün önemli performans başarı ölçütlerinden “Müşteri Tutma Oranı(Customer Retention Ratio)” iptal oranı ile ilgilidir. Müşteri Tutma Oranı; belirlenen bir zaman dilimi için, ilgili zaman diliminde toplam müşteri sayısında , aynı zaman dilimindeki yeni müşterileri sayısının toplamından çıkartılıp, çıkan sonucun başlangıçtaki müşteri sayısına bölünmesi ile bulunur. Bulunan sayı 100 kat sayısı ile çarpılır.
Müşteri Tutma Oranı ((SM-YM)/BM) x 100 = Müşteri Tutma Oranı (Son Müşteriler: SM – Yeni Müşteriler: YM – Başlangıçta Müşteriler: BM) |
| Capacity – Kapasite | Bir konaklama işletmesindeki oda sayısı |
| Capital Expenditure (Capex) – Sermaye Gideri | Capex diye bilinen sermaye harcamaları/gideri, otel içindeki varlıklarının ekonomik ömrünü uzatmak ya da iyileştirmek için otelin sermayesinden harcanan tutarı temsil eder.
Bu bağlamda “Capex”, bir otelin bir iş için ya da otel alanında ve malzemelerinde gerçekleşen masraflara harcadığı tüm parayı ifade eder. Bu nedenle CAPEX, yeni bir yazılımdan, çatı onarımına ve binanın boyanmasına kadar tüm harcamaları içerebilir. |
| Cash Management – Nakit Yönetimi | Nakit toplama, nakti yönetme ve doğru yatırıma dönüştürmeyi içeren sistematik yönetim alanı olarak tanımlayabiliriz. Nakit yönetimi, nakit akışını iyileştirme ve nakit döngüsünü kısaltma yeteneği nedeniyle, konaklama sektöründe oldukça önemlidir. Etkin ve planlı nakit yönetimi, operasyon departmanlarının satın alma süreçlerinde daha esnek davranmalarına imkan tanır.
Nakit yönetiminin amacı; likiditeyi en üst düzeye çıkarmak, nakit kaynaklarını optimize etmek, nakit akışlarını kontrol etmek ve fonların maliyetini en aza indirirken fonların değerini en üst düzeye çıkarmaktır. Nakit yönetimi çözümleri, finansal süreçlerin verimliliğini ve maliyet etkinliğini artıran herhangi bir araç ya da uygulama olabilir. |
| Central Reservation System (CRS) – Merkezi Rezervasyon Sistemi | Rezervasyon sürecini yönetmek, otel bilgilerini, oda envanterini ve fiyatlarını korumak için kullanılan rezervasyon yazılımıdır. |
| Chain Code – Zincir Kodu | Bir GDS içindeki otel zincirlerini tanımlamak için kullanılan iki karakterli koda denir. Zincir kodları GDS’ye göre değişebilir. |
| Channel Management – Kanal Yönetimi | Kanal yönetimi, oteller tarafından dağıtım politikaları doğrultusunda kullanılan teknikleri ve sistemleri ifade eder. Bu yöntem, içerik yönetimini ve çeşitli dağıtım kanallarında veri gönderimini içerir. Otel bilgilerinin, oda fiyatlarının gerçek zamanlı olarak otel web sitesi, üçüncü parti dijital konaklama sağlayıcıları (OTA’lar, IDS, ADS) ve CRS/GDS gibi tüm dağıtım kanallarında kullanılabilirliklerin güncellenmesi anlamına gelir.
Etkili kanal yönetimi çözümleri, birçok kanalı esnek ve kolaylıkla merkezi olarak kullanıcının yönetmesini sağlayarak verimliliği artırmayı amaçlar. Başka bir deyişle; bir kanal yöneticisi kullanmak, zamandan tasarruf etmek ve olası hataları engellemek için akıllı bir yoludur. Düzinelerce extranet’i manuel olarak güncellemenize gerek kalmaz çünkü günümüzde bunu sadece kanal yöneticinizi kullanarak yapmanız mümkün. |
| Channel Manager – Kanal Yöneticisi | Envanterinizin müsaitliğinizi ve fiyatlandırmanızı kolaylıkla yönetminize olanak tanıyan ve daha sonra, bu bilgileri gerçek zamanlı olarak satış yaptığınız tüm dijital platformlara gönderen bir yazılımdır. |
| Channels – Kanallar | Otelin satış yaptığı dağıtım kanallarını ifade eden, yani, bir otel için hangi yolla ve hangi platform üzerinden rezervasyon aldığını ifade eden terimdir. Otel web sitesinden, otelin ön büro yönetim sisteminden, online seyahat acentesinden (OTA) ya da Çağrı Merkezi üzerinden gelen rezervasyonların hepsi, rezervasyonların otele ulaşma ve girilme biçimlerinden dolayı farklı kanalları temsil eder. |
| Child Policy – Çocuk Politikası | Otelde konaklayan çocuklar için rezervasyona uygulanan koşulları ifade eder. Çocuk politikası, otellerin hitap ettiği kitleye göre değişiklik gösterebilir. |
| Close Out – Satışa Kapanma | Bir otelin bir gece için tamamen dolu olması nedeniyle rezervasyona kapalı olduğunu ifade eder. Bu uygulama, otelin tüm müsaitliğini satışa kapatarak ilgili gün için otelin daha fazla rezervasyon almasına müsaade etmez. |
| Commission – Komisyon | Otel odasının ya da oteldeki herhangi bir hizmetin satışına aracılık eden üçüncü partilere yapılan satışın geliri üzerinden verilen yüzdelik. |
| Competition Based Pricing – Rekabet Esaslı Fiyatlandırma | Rekabetçi fiyatlandırma olarak da bilinen rekabete dayalı fiyatlandırma terimi, rakiplere göre ürünün/hizmetin (otel odalarında, yiyecek ve içeceklerde) fiyatlandırma sürecini ifade eder. Rekabet esaslı fiyatlandırma, gelir yönetimi stratejinizin bir parçası olmalıdır. |
| Complimentary – Ücretsiz | Bir konuğa herhangi bir bedel istenmeden verilen bir oda veya hizmet. |
| Component Rooms – Birleşen Odalar | Konuklara daha büyük ve daha özel bir konaklama oluşturmak için çeşitli konfigürasyonlara dönüştürülebilen fiziksel konuk odalarının bir kombinasyonu. |
| Competitive Set (CompSet) – Rekabet Grubu | Rekabet grubu (veya compset), kendi otelinize doğrudan rakip olarak belirlediğiniz bir grup oteldir.
Oteller, kendi satış stratejilerini daha etkin kurgulamanın yollarını bulabilmek adına, kendi performanslarını rekabet grubunun performansı ile karşılaştırır. Rekabet grupları, otelin kendi performansını pazar penetrasyon analizleri ile kıyaslayarak oteli pazara kaşı konumlandırma stratejilerinin geliştirilmesine yardımcı olmak için kullanılır. |
| Convention Hotel (Conference) – Konferans/Kongre Oteli | Ağırlıklı olarak konferans ve kongre etkinliklerinden gelen geliri hedef olan oteller için kullanılır. |
| Confirmed Reservation – Onaylanan Rezervasyon | Yazılı olarak onaylanmış rezervasyon. |
| Consortia | Satın alma gücü ve pazarlama fırsatlarından yararlanmak için küçük ve orta ölçekli bağımsız seyahat acentelerini birbirine bağlayan kurumlardır. Örnekler: American Express, Carlson Wagonlit, BCD Travel, HRG. |
| Constrained Demand – Sıkıştırılmış Talep | Otelin kapasitesi veya rezervasyonlardaki kısıtlamaları göz önüne alındığında, geriye kalan satılabilecek oda sayısı. |
| Conversion – Dönüşüm | Bir müşterinin satın alma amacı ile bilgi topladığı süreçten, satın almaya geçişini ifade eden terimdir. |
| Corporate Rate – Kurumsal Fiyat | Büyük şirketler veya bireysel konuklar için pazarlık şartları kapsamında sunulan, o şirkete ya da konuğa özel kampanyalı fiyat. Fiyat genellikle yılda belirli bir geceleme ölçütü karşılığında belirlenir. |
| Cost of Acquisition – Edinim Maliyeti | Voice, Brand.com ve OTA dahil olmak üzere tüm kanallarda rezervasyonla ilişkili ücretler ve komisyonlar. |
| Cost of Walk (COW) | Otel, müsaitliği olmaması nedeniyle, konuğa oda ya da herhangi bir servis sağlamayadığında, konuğu geri çevirmenin maliyeti. |
| Cost Per Occupied Room (CPOR) – Dolu Odanın Maliyeti | CPOR formülü, dolu oda başına ortalama maliyetinin hesaplanmasına yardımcı olur. Bu, her oda için işletme maliyetinin makul olup olmadığını ölçmek ve analiz etmek için başka bir “Ana Performans Gösterge”sidir.
CPOR Formülü: Toplam Odalar Bölümü Maliyet / Satılan Oda Sayısı |
| Closed to Arrival (CTA) – Girişe Kapalı | Gelir yöneticileri tarafından kullanılan ve ilgili tarih için giriş yapmak isteyen konuğun, rezervasyon yapmasını engelleyen bir envanter kontrol mekanizmasıdır. |
| Closed to Departure (CTD) – Çıkışa Kapalı | Çıkış yapmaya kapalı kısıtına sahip tarih anlamına gelir. Konuklar bu tarihte çıkış yapacak şekilde rezervasyon yapamazlar. Envanter kontrol yöntemlerinden biridir. |
| Cut-Off Date – Geçerlilik Tarihi | CPOR formülü, dolu oda başına ortalama maliyetinin hesaplanmasına yardımcı olur. Bu, her oda için işletme maliyetinin makul olup olmadığını ölçmek ve analiz etmek için başka bir “Ana Performans Göstergesi”dir.
CPOR Formülü: Toplam Odalar Bölümü Maliyet / Satılan Oda Sayısı |
D
| Day Parts – Günü Bölme | Bir etkinlik alanının bir kullanım gününü, farklı etkinlikler için bölme uygulamasına denir. |
| Days to Arrival – Giriş Gününden Önceki Gün Sayısı | Rezervasyon hızı, otelin finansal performansı ve tahmin isabetli tahmin oranını gibi bilgileri ölçmek için kullanılır. |
| Dinner Bed & Breakfast Rate (DBB) – Akşam Yemeği ve Kahvaltı Dahil Fiyat | Konaklama, akşam yemeği ve kahvaltıyı içeren konaklama fiyatı için kullanılır. |
| Demand – Talep | Bir mal yada hizmete olan ilgi miktarına denir. |
| Demand Based Pricing – Talebi Esas Alan Fiyatlandırma | Konuk ağırlama sektöründe üretilen hizmetler için sadece sabit ve değişken maliyetlerin üzerine belirlenen bir kâr marjı ile sabit ve kalıcı fiyatlandırma yapılmaz. Tüketicinin belirli bir periyot özelinde odaya ya da diğer servislere olan talebi göz önünde bulundurarak da fiyatlandırma yapılabilir. Zaman bazında da bir ürün talebine bağlı olarak fiyatlandırma değişebilir. |
| Demand Forecast – Talep Tahmini | Otelin hem geçmişe dönük hem de geleceğe yönelik rezervasyon performansını ve pazar koşullarını göz önünde bulundurarak misafir talebini öngörmek. |
| Demand Generators – Talep Üreten Aktiviteler | Konuk ağırlama sektöründe bir ürüne ya da hizmete olan talep, sadece misafirlerin ihtiyaçlarını karşılamakla sağlanmayabilir. Bazen, uygulanacak yeni inisiyatifler ile oteller var olan talepten hem daha fazla pay alabilir hem de daha fazla talep yaratabilir.
Bunu yapmanın en iyi yolu, talep yaratma pratiklerini uygulamaktır. Talep azaldığında, doluluk ve gelir seviyesini artırmak için talep üretici aksiyonlar alınabilir. Bunlar: – Belirli bir dönem için uygulanan ya da vur kaç taktiği ile uygulanabilecek promosyonel fiyatlar (Otel Web Sitesi, OTA’lar ve kupon usulü satış yapan web siteleri olabilir)—****** -Oda ve ek bir servisi kapsayan, hedeflediğiniz misafir profilinin ilgisini çekmek için oluşturduğunuz paketler – İndirimli fiyatlar (4 Gece Kal, 3 Gece Öde/Belli bir şirketin rezervasyon volümünü çekebilmek için özel bir indirim) vb. |
| Denial – Ret | Otelin web sitesinde rezervasyon yapmak isteyen, fakat, ya otelde boş yerin olmadığından ya da uygulanan envanter kısıtlamasından dolayı müsaitlik bulamayan misafirleri içeren terim. |
| Departures – Çıkışlar | Otelinizden belirli bir tarihte ayrılacak konukların listesini ifade eder. |
| Derived Rates – Birbirine Bağlı Fiyatlar | Fiyat değişikliği gerektiğinde, otel çalışanlarının her fiyat planını tek tek güncellemesi gerekir. Bunun yerine, ana bir fiyat belirleyip başka fiyat planlarını, bu ana fiyata bağlayıp onun üzerinden miktar ya da yüzde ekleyerek ana fiyat değiştikçe ona bağlı diğer fiyat planlarının da değişmesine izin veren kolay fiyatlandırma yöntemi. |
| Destination Management Company (DMC) – Destinasyon Yönetim Şirketi | DMC’ler, etkinlik ve tur düzenleyen işletmeler için ilgili destinasyona ait bilgi konusunda uzmanlaşmış hizmetler, kaynaklar ve uzmanlık sağlayan acentelerdir. Bu hizmetler arasında ulaşım, gala yemekleri, geziler, restoranlar, konferans mekanları, otel konaklamaları ve toplantı organizasyonları yer alabilir. |
| Direct Channels – Doğrudan Kanallar | Doğrudan kanallar terimi, market segmentleri üzerinden herhangi bir aracı olmadan, misafirin telefonla, e-posta veya whatsapp hattı üzerinden otele fiziken yaptığı rezervasyonları içeren yöntemlerin gelirini ifade eder. Doğrudan kanallardan satışları artırmak, komisyon ile çalışılan ve son kullanıcıya ulaşan üçüncü partilerin üretimlerini dengelemek, Net Geliri artırmanın birincil yöntemidir. |
| Direct Connect – Direkt Bağlantı | Direkt Bağlantı, “Arayüz(Interface)” ile eş anlamlıdır. İki farklı yazılımın birbiri ile iletişim kurması için gerekli olan kapıdır.
Konuk ağırlama endüstrisinde Direkt Bağlantı, birçok dağıtım kanalı ile bilginin ve verinin alışverişini sağlar. Örneğin, Otel Yönetim Sistemi PMS ile manyetik kapı okuyucu arasındaki bilgi akışı. Misafirlerin telefon konuşması harcamalarının takip edilip muhasebeleştirmesi için yine PMS’in, telefon bağlantısını sağlayan TMS ile bilgi akışı da başka bir örnektir. Yaygın olarak kullanılan standart bir arayüz, otel rezervasyon sistemi ile üçüncü bir taraf (doğrudan fiyat ve müsaitlik güncellemeleri için) arasında gerçek zamanlı ve iki yönlü iletişim bağlantısı XML ile sağlanır. Bu, OTA rezervasyonlarının CRS / PM aracılığıyla otomatik olarak otele gönderildiği anlamına gelir. Doğrudan bağlantının en önemli avantajı, fiyatlar ve müsaitliğin otomatik ve gerçek zamanlı olarak tüm gerekli kanallara dağıtılarak iş yükünü azaltır, insan hatasını en aza indirger. |
| Displacement Analysis – Yer Değiştirme Analizi | Grup ya da uzun dönemli, birden fazla odaya ihtiyaç duyulan işler için bahsi geçen iş alınırsa, bu iş karşısında, ne kadar münferit talebin kaybedileceğinin hesaplanması ve bu doğrultuda, işin alınıp alınmamasına karar verilmesi için yapılan analizdir. Analizi yapmak için bu grup talebi kabul edildiğinde, geri çevrilecek talebin geliri hesaplanır. Eğer bu gelir, grup alınırsa elde edilecek gelirden fazla ise, grubun alınmaması daha uygundur. Geri çevrilecek talebi hesaplayabilmek için isabetli projeksiyonlar elzemdir. |
| Distressed Inventory – Sıkıntılı Envanter | Herhangi bir günde tam fiyatla satılması beklenmeyen odaları ifade eder. Bu odalar, otelin dolmayacağı tehlikesini bertaraf etmek adına, doldurmak için indirimli fiyat ile son dakika satılan odalardır.
Bu duruma neden olan en yaygın durum, giriş tarihine yakın son dakika iptallerdir. |
| Distribution Strategy – Dağıtım Stratejisi | Her kanalın, satın alma maliyetlerinin analizine dayanarak otel odalarını ne zaman ve hangi kanal aracılığı ile satılacağının belirlenmesidir. Yüksek talep dönemlerinde doğru dağıtım kanalı dengesini kurgulayarak daha az komisyon yükü ile daha yüksek kârlılık sağlamak amaçlanmalıdır. |
| Double Occupancy (DBL) | İki kişilik oda fiyatıdır. |
| Dynamic Packaging – Dinamik Paketlendirme | Son kullanıcının rezervasyon aşamasında, otel odasının yanında, uçak bileti, araba kiralama, şehir turu gibi yan servisleri de eklemesiyle oluşan fiyat, dinamik paketlendirme tabiri ile isimlendirilir.
Bu yöntemi uygulayan platformlar, birçok kanaldan eş zamanlı envanter ve fiyat bilgisini alıp, kendi platformunda satarak, son kullanıcının birçok başka kanalı araştırarak harcadığı zamanı, son kullanıcıya geri kazandırıp iyileştirilmiş ve esnek bir rezervasyon deneyimi sunar. |
| Dynamic Pricing – Dinamik Fiyatlandırma | Herhangi bir ürünü, piyasadaki talebe ve rekabete dayanarak esnek fiyatlandırma yapmak. |
E
| Early Arrival – Erken Giriş | Onaylanmış konukların standart zamandan önce check-in yapmalarına izin veren bir otelle yapılan anlaşma için kullanılır. |
| Early Bird Discount – Erken Rezervasyon İndirimi | Belli biri indirim oranı tanımlayarak giriş gününden belli bir süre önce rezervasyon yapma kısıtı, ön ödemeli veya iptal edilmez rezervasyon koşulu ile son kullanıcıyı rezervasyon yapmaya teşvik etme uygulamasıdır. |
| EBITDA – FAVÖK | Açılımı: Faiz, amortisman, vergi öncesi kâr. |
| EBITDAR – Earnings Before Interest, Taxes, Depreciation, Amortisation, and Rent | Faiz, vergiler, amortisman, amortisman ve kira öncesi kazançlar. |
| e-Commerce – e-Ticaret | İnternette elektronik olarak yapılan ticari işlemleri ifade eder. |
| Electronic Distribution (ED) – Dijital Dağıtım | Tamamen elektronik ortam kullanan bir dağıtım türüdür. e-Dağıtım, e-Ticaret’in önemli bileşenidir. Konaklama sektöründe internet, intranet veya arayüzlü bir bağlantı aracılığıyla erişilebilen tüm elektronik dağıtım kanallarını kapsar. GDS, OTA ve diğer web rezervasyon motorlarını içerir. |
| Event Date – Etkinlik Tarihi | Bir etkinliğin yapılacağı tarih anlamına gelir. Genellikle daha yüksek talep beklediğimiz, yüksek talep tarihlerini ifade eder. Sonuç olarak, bu tarihi düşük fiyatlı rezervasyonlardan koruruz. Talebi olumlu olarak etkileyeceğini beklediğimiz kongreler, davetler ve spor müsabakalarını içeren tarihler bu kavram kapsamına girer. |
| Experiential Travel – Deneyimsel Seyahat | Gezginlerin seyahat ettikleri destinasyonun kültürünü, tarihi ve doğal güzelliklerini daha derinden deneyimlemelerine odaklanan ve son birkaç yılda popülerleşen seyahat türüdür. |
| Extranet – Extranet | Otellerin envanter ve misafirler tarafından, özel veya halka açık olarak rezerve edilebilecek fiyatların yüklemesini sağlayan kontrollü bir özel ağdır. Her OTA’nın, otellerin yük oranlarına ve envanterine izin verdiği, kendi benzersiz ekstretleri vardır. Oteller, her OTA’ya bu platform üzerinden alınan rezervasyon başına komisyon öder. |
F
| F&B (Food and Beverage) – Yiyecek ve İçecek | Yiyecek ve içecek sektörünün kısaltılması için kullanılır. |
| Fair Market Share – Adil Pazar Payı | Bir otelin performansının, rakiplerine karşı nasıl gerçekleştiğini ölçen metriğe denir. Talep otel ve ilgili rekabetçi setine eşit olarak dağıtılırsa, otelin satacağı oda sayısını ifade eder. Bir otelin performansı arttığında, otelin rekabet grubu içindeki pazar payı da artar. |
| FAM Trip – Tanıtım Gezisi | FAM terimi ingilizce familiar(aşina olmak) kelimesinin ilk hecesinden gelir. FAM trip olarak bilinen konaklamalar, sattıkları ürün hakkında bilgi sahibi olmak amacıyla, sağlayıcılarının (tur operatörü, havayolu, otel zinciri, turizm kurulu veya bir hedefi temsil eden diğer DMO’lar) oteller tarafından ağırlandığı konaklamadır. |
| Fixed Costs (FC) – Sabit Maliyetler | Sabit maliyetler, üretim veya satış oranlarına bağlı olmayan giderlerdir. Sabit maliyetler, karma maliyetler ve değişken maliyetler, herhangi bir işletmedeki gider kalemlerinin toplamını oluşturur. Konaklama sektöründe; bina, kira, teknoloji ve kullanılan ekipmanlar gibi bir çok gider olduğu için otelin toplam maliyetinin büyük bir kısmı sabit maliyettir.
Kira, ipotek, maaş, sigorta, vergi, kamu hizmetleri, arazi, bina, internet, telefon planları, reklam maliyeti, internet ve gazete abonelikleri gibi giderler sabit maliyetlere örnektir. Sabit maliyetler, genellikle, işletme giderleri altında bulunur. Sabit maliyet kavramı özellikle, bir işletmenin başabaş noktasını bulmak için başabaş analizinde sıklıkla kullanılır. Formül: Sabit Maliyetler = Toplam Maliyetler – Değişken Maliyetler |
| Feeder City – Kaynak Şehir | Temel olarak, destinasyona ya da otele olan talebin ağırlıkla hangi şehirlerden geldiğini ifade eder. |
| Fenced Rates – Çevrilmiş/Koşullu Fiyat | Rezervasyon yapılabilmesi için iptal koşulu ya da ön ödeme gibi bazı koşulları karşılanması gereken fiyat tipidir. Daha spesifik koşullar doğrultusunda oluşturulan fiyat planları, daha kolay segmente edilir. |
| Flash Sales – Sınırlı Süreli İndirim | Sınırlı süreliğine ve yüksek oranda yapılan indirimler için kullanılır. Oteller genellikle gün içinde satılması beklenmeyen envanteri veya sezon dışı dönemleri satmak için bu yöntem kullanılır. |
| Flexible Price Policy – Esnek Fiyatlandırma Politikası | Esnek fiyatlandırma, alıcılar ve satıcılar arasında, belirli bir aralıkta müzakerelerle bir ürün veya hizmet fiyatlandırma uygulamasıdır. Talebi çekmek adına kullanılan birçok farklı fiyatlandırma stratejisinden biridir. Doğru yapıldığında otel işletmeleri odalarını doğal değerinden daha yüksek fiyata satma imkanını bulurlar. Esnek bir fiyat politikası, çoğu gelir yönetimi stratejisinde standart bir uygulamadır. Bu strateji, ilgili tüketici grubunun taleplerine göre özelleştirilen hizmetlerde daha yaygındır. |
| Forecast – Tahmin | Analize dayalı beklenen gelir sonuçlarıdır (doluluk, ADR, gelir dahil). Forecast ayrıca öngörülen talebi ifade eder. |
| Forecasting Model – Tahminleme Modeli | Talep, doluluk ve geliri tahmin etmek için kullanılan istatistiksel kalıplar. |
| Foreign Individual Traveller (FIT) – Yabancı Münferit Misafir | Seyahat ücretini otele gelmeden önce ödemiş olan misafir için kullanılır. Oranı misafire açıklanmayan fatura, misafir ayrılırken acenteye geri fatura edilir. |
| Franchise Agreement – Franchise Sözleşmesi | Bir franchisor ve franchise alan işletmeyi bağlayan yasal sözleşmedir.
Franchise Sözleşmesi, genellikle bir işletmenin(franchisor), karşı tarafa(franchise sahibi) şirketin markası, hizmetleri, operasyon yöntemleri ve benzer bir işletmeyi yönetmek için hangi şartlarda destek vermeyi kabul ettiğini belirten sözleşmedir. İlk ödeme ve aylık yeniden ortaya çıkan ücret (telif ücreti) şeklinde üretilen gelirin yüzde değişimini içerir. |
| Franchise Disclosure Documents – Franchise Tebliğ Belgesi | FDD kısaltması altında da bilinen franchise tebliğ belgesi, potansiyel franchise sahiplerini yatırım hakkında tam olarak bilgilendirmek için kullanılır. Bu belge önemli bilgiler içermekle beraber, sözleşme imzasından en az 14 gün önce franchise alana verilmelidir. FDD, bir franchise anlaşması imzalamadan önce her bir franchise alanın yapması gereken durum tespiti sürecinin bir parçasıdır.
Bu sözleşmeye dahil edilen farklı noktalar: 1. Franchisor ve herhangi bir ebeveyn(parent şirket), öncekiler ve iştirakler*** (hover over) 2. İş Deneyimi 3. Dava 4. İflas 5. İlk Ücretler 6. Diğer Ücretler 7. Tahmini ilk yatırım 8. Ürün ve hizmet kaynakları üzerindeki kısıtlamalar 9. Franchise Sahibinin Yükümlülükleri 10. Finansman 11. Franchisor’un Yardım, Reklam, Bilgisayar Sistemleri ve Eğitim 12. Bölge 13. Ticari Markalar 14. Patentler, telif hakları ve tescilli bilgiler 15. Franchise işinin fiili operasyonuna katılma yükümlülüğü 16. Franchise Sahibinin Neleri Satabileceğine İlişkin Kısıtlamalar 17. Yenileme, fesih, transfer ve anlaşmazlık çözümü 18. Halka açık figürler 19. Finansal Performans Temsilcileri 20. Outlets ve Franchise Alan Bilgileri 21. Finansal tablolar 22. Sözleşmeler 23. Makbuzlar |
| Franchise Fees – Franchise Bedelleri | Franchise ücreti veya maliyeti, bir franchise sahibinin franchise’a katılmak için franchise verdiği ilk ödemedir. Sadece franchise ücreti tam olarak ödendiğinde, franchise sahibi operasyonlara franchise olarak başlayabilir ve franchise anlaşması resmi olarak geçerlilik kazanır. İlk franchise ücretinin yanı sıra, franchisors’ın genellikle aylık ödemeler olan telif ücretleri ödemeleri de gerekmektedir. Bu ödemeler genellikle franchise sahibinin brüt veya net gelirinin bir yüzdesidir. Genel olarak, franchise ücretleri işletmeye ve geçerli franchisor’a bağlı olarak büyük ölçüde değişir. |
| Franchisee – Franchise Alan | Bir franchisor ile anlaşma altında bir franchise sahip olan veya işleten birey, grup veya işletme. |
| Franchisor – Franchise Veren | Bir anlaşma yoluyla bir bireye, gruba veya işletmeye franchise veren bir kişi veya şirket. |
| Free of Charge (FOC) – Bedelsiz | Seyahat sektöründe, müşterinin ödemesi gerekmediği (ek) hizmetleri tanımlamak için kullanılır. Daha yüksek bir oda kategorisine yükseltme (upgrade) buna bir örnektir. |
| Free Sell – Satışa Açık | Yalnızca işlevsel veya etkinlik iş kısıtlamaları, tipik rezervasyon pencerelerindeki gruplar için sınırsız satış yapabilmektir. |
| Full Board – Tam Pansiyon | Üç öğün ve oda bedelini içeren fiyat planı. |
| Full Pattern Length of Stay (FPLOS) – Tam Kalış Süresi Modeli | Varış tarihi ve kalış süresi için bir fiyatın açık (mevcut) olup olmadığını gösteren model. |
| Full Service Hotel – Ful Servis Otel | Çeşitli hizmetler sunan ve tüm bu hizmetleri ücrete dahil sağlayan otelleri tanımlar. |
| Function Room Occupancy – Toplantı Salonu Doluluğu | Etkinlik alanı doluluğu, otelin etkinlik alanlarının nasıl kullanıldığını analiz etmeye yarar. Etkinlik alanları doluluk hesaplaması, çoğu gelir yönetimi stratejisinde standart bir uygulamadır.
Formül: Dolu olan etkinlik alanın metrekare toplamı / müsait etkinlik alanlarının metrekare toplamı |
| Function Space Utilization – Toplantı Salonu Kullanımı | Mevcut alanın, değerlendirilen günlük parçalarının sayısı ile çarpılmasıyla hesaplanır. |
G
| Galileo | Uçak, otel, araba kiralama veya diğer seyahat hizmeti rezervasyonu yaparken seyahat acentelerinin kullandığı rezervasyon aracını ifade eder.
GDS, sadece seyahat acentelerine değil, aynı zamanda havayolları, yer işleyicileri, oteller, demiryolları, araba kiralama şirketleri, havaalanları, kruvaziyer hatları ve feribot operatörleri de dahil olmak üzere birçok farklı şirkete de hizmet vermektedir. Galileo sistemi Galileo International (TravelPort’a aittir) tarafından yönetilmektedir. Avrupa, Güney Amerika, Asya ve Afrika’da kullanıcılara hizmet vermektedir. Amerika Birleşik Devletleri, Kanada, Meksika ve Japonya’da Apollo adı altında faaliyet göstermektedir. |
| GDS Marketing – Global Dağıtım Kanalları (GDS) Pazarlaması | GDS sisteminde gerçekleştirilen pazarlamayı ifade eder. Sistem geleneksel satış sistemlerinden farklı özelliklere sahip olduğundan, pazarlama stratejilerinin buna göre geliştirilmesi gerekir. |
| Geocoding – Coğrafi Kodlama | Adresleri coğrafi koordinatlara dönüştürme sürecidir (enlem dereceleri ve boylam kullanılarak). Konumların tanımlanması, otellerin puanlama ile yerleştirilmesi için yararlıdır. Otelin adresini harita üzerinden daha kolay bir biçimde bulmak için otelin bulunduğu yerin koordinatlarını kullanmak daha uygundur. |
| Global Distribution System (GDS) – Global Dağıtım Kanalları | Gerçekleşen rezervasyon üzerinden, komisyon karşılığında seyahat endüstrisi hizmet sağlayıcıları; özellikle havayolları, oteller, araba kiralama şirketleri ve seyahat acenteleri arasındaki işlemleri sağlayan bir ağ sistemidir. |
| Gross Operating Profit (GOP) – Brüt İşletme Karı | Tüm işletme giderlerini çıkardıktan sonra, otel kârını ifade eden bir KPI’dır. Bir otelin operasyonel kârlılık seviyesini gösterir. |
| Gross Operating Profit Per Available Room (GOPPAR) – Oda Başına Düşen Brüt İşletme Kârı | GOPPAR, otelin sadece toplam gelirlerini değil, oda başına düşen kârın da ölçülmesini sağlayan önemli bir ana performans göstergesidir. Yatırımcı gözünden bakıldığında, GOPPAR, herhangi bir zamanda otelin değerinin görülmesini sağlar. Bir otel aslında, gayrimenkul ve çalışan bir işletme olarak iki farklı varlık şeklinde değerlendirilmelidir.
GOPPAR Formül: GOP (brüt işletme kârı) / mevcut odalar |
| Gross Profit – Brüt Kâr | Brüt kâr, bir şirketin üretim maliyetlerini (veya hizmetlerin gerçekleşmesine izin veren maliyetler) net satış tutarından düştükten sonra kazandığı kârdır. Sadece değişken maliyetleri dikkate alır ve bina kirası, pazarlama giderleri, maaşlar vb. sabit maliyetleri göz ardı eder.
Brüt kâr, bir şirketin gelir tablosunda yer alacak oran, işletme giderleri, faiz ödemeleri ve vergilerden önceki kârdır. Aşağıdaki gibi hesaplanabilir: Brüt kâr = gelir – satılan malların maliyeti |
| Gross Rate – Brüt Fiyat | Brüt fiyat, müşterinin herhangi bir vergi, varsa komisyon ve oda fiyatının içine dahil edilen servisin bedeli düşünmeden önceki tam fiyatıdır. |
| Gross Revenue – Brüt Gelir | Brüt gelir, bir işletmenin yaptığı toplam satışları ifade eder. Böylece bir işletmenin ürün ve hizmet satma yeteneğini vurgular, ancak bir şirketin kâr elde edip edemeyeceğini ortaya çıkarmaz.
Şirketin geliri eksi satılan malların maliyetidir (COGS). Bu durumda, brüt kar olarak da adlandırılır ve gelir yüzdesi olarak ifade edildiğinde brüt kar marjıdır. Brüt gelir, bir şirketin gelir tablosunun en üst sıralarında bulunabilir. Brüt geliri hesaplamak için birlikte tüm satışların toplam değeri birlikte eklenmelidir. Formül: Brüt gelir = toplam gelir – satılan malların maliyeti |
| Group Demand – Grup Talebi | Belli bir tarih için beklenen grup talebi. |
| Group Displacement – Grup Yer Değiştirme Analizi | Bir grubun toplam kârlılığını, diğer kanallardan beklenen talep ile kıyaslayarak değerlendirme süreci için kullanılır. |
| Group Rate – Grup Fiyatı Değerlendirmesi | Bir grup bloğundaki tüm odalar için sabitlenen fiyat. |
| Group Wash – Grup Bloğu Temizleme | Bir grup bloğu içinde tutulan oda sayısı ve girilen rezervasyon arasındaki fark. |
| Group Wash by Group Block – Grup Bloğu Temizleme Fonksiyonu | Bir grup bloğu içinde tutulan oda sayısı ve girilen rezervasyon arasındaki farkı temizleyip rezervasyonu girilmeden tutulan odaları, münferit envantere kazandırmak için kullanılan PMS fonksiyonu. |
H
| Half Board – Yarım Pansiyon | Oda, kahvaltı ve bir ana öğün içeren fiyat planı. |
| Heads in Beds – Doluluğa Oynamak | Mümkün olduğunca çok otel odası rezervasyonu satmak. |
| High Season – Yüksek Sezon | Otelin yüksek talebe sahip olduğu dönemleri ifade eder. |
| Hospitality Industry – Konukseverlik Sektörü | Hizmet endüstrisinin bir parçasıdır ve aşağıdakileri içeren 5 ana alt sektörden oluşmaktadır:
Yiyecek ve içecek (restoranlar, kafeler, barlar, gece kulüpleri), Seyahat ve Turizm (ulaşım), Etkinlikler (festivaller, konserler, konferanslar, törenler, düğünler), Konaklama (oteller, tatil köyleri, pansiyonlar, moteller), Rekreasyon (eğlence parkı), Konukseverlik sektörü, eğlence ve insanların refahını desteklemeye yardımcı ürün ve hizmet sunmakla ilgilenmektedir. Ana hedef, hizmet ve müşteri memnuniyetini sağlamaktır. |
| Hospitality Management – Konukseverlik Yönetimi | Konukseverlik sektöründeki işletmelerin yönetimini kapsayan daldır. Bu sektördeki işletmeler arasında (bağımsız) oteller, tatil köyleri, moteller, pansiyonlar, yolcu gemileri ve diğer konukseverlik kuruluşları bulunmaktadır. Bir kişi (veya işletme) bir konukseverlik işinde personeli ve hizmetleri yönetir. |
| Hostel – Hostel | Hostel terimi, bütçe gezginleri gibi insanlara yönelik ucuz yiyecek ve konaklama sağlayan bir işletmelerdir. Hosteller, genellikle birkaç kişiyi aynı odada ağırlayan ortak konaklamalar sunar. Banyolar, mutfaklar ve yaşam alanları da yaygın olarak diğer konuklarla paylaşılmaktadır. |
| Hotel – Otel | Gece boyunca konuklara ev sahipliği yapan işletmedir. |
| Hotel Asset – Otel Varlığı | Otelin tam olarak sahip olduğu tüm mülkler bir otel varlığı olarak tanımlanabilir. Ortak otel varlıklarının içine bina, otel ekipmanları, kullanılan mobilyalar ve gıda maddeleri dahil edilebilir. Bu varlıkların zaman içinde değeri artabilir veya azalabilir. Bu nedenle, otelin finansal durumunu bilmek için varlıklarını durumlarını izlemek ve kaydetmek önemlidir. Otel varlıkları, büyüklüğüne ve diğer faktörlere bağlı olarak, varlık yönetimi departmanı veya şirketin muhasebe departmanı tarafından yönetilebilir. Büyük otellerde, otel varlıkları ayrı bir departman tarafından yönetilirken daha küçük bir otelde muhasebe departmanı tarafından yönetilir. |
| Hotel Asset Management – Otel Duran Varlık Yönetimi | Bu terim, otel yönetiminde yaygın olduğu için herhangi bir işletmeyi değil, otel gibi bir duran varlık işletmesini yönetme uygulamasını açıklamaktadır. Otel varlık yöneticileri böylece oteli, yalnızca tüketicilerine ürün ve hizmet sunarak değil, gelir veya diğer getirileri birden fazla şekilde üreten bir kaynak olarak görürler. Böylece, otelin sıklıkla gözden kaçan kısımlarından gelir akışı üretebilirler. Otel varlık yöneticileri sadece konuklara sağladığı hizmet yönünden elde ettiği gelire odaklanmakla kalmaz, aynı zamanda, otelin atıl alanlarını kiralayarak ek kazanç sağlanmasına yardımcı olabilirler.
Bir varlık yöneticisi genelde yatırımcı adına hareket eder. Görevleri otele bağlıdır ama genel olarak, bu kişi tüm gelirleri optimize etmek için otelin küresel stratejisini yönetmelidir. Bu kişi gelir kararlarına değil, aynı zamanda operasyon seviyesine de dahil edilmiştir. Küçük otellerde varlık yönetimi genelde muhasebe departmanı tarafından yapılır. |
| Hotel Brand – Otel Markası | Bir otel markası misafirin gözünden, oteli ve markayı ilişkilendiren kimliktir. Otel markaları genellikle markanın bir parçası olan her otelin uyması gereken belirli kalite standartlarına ve ayrıntılarına sahiptir. Tüm bunlar daha belirgin bir marka kimliği yaratmaya katkıda bulunur. |
| Hotel Classification – Otelin Sınıflandırılması | Otellerin büyüklüğüne, konuma, hedef pazarlara, hizmet seviyelerine, sağlanan tesislere, oda sayısına göre sınıflandırılmasıdır. |
| Hotel Franchise – Otel Frachise | Otel franchise, belirli düzenlemeleri ve prosedürleri takip etmek için hizmet(marka, rezervasyon sistemi, destek vb.) sağlayan bir yönetim anlaşması olduğu için bir zincirle karşılaştırılabilir. Başka bir deyişle, otel markası diğer mülk sahipleri tarafından paylaşılmaktadır. |
| Hotel Franchise Contract / Agreement – Otel Franchise Sözleşmesi | Otel sahibi ve franchise şirket arasında yapılan, bir otelin hizmetlerini ve adını ücret karşılığında kullanmasına izin verdiği sözleşme. Bir franchise verenin sağlayabileceği hizmetler, örneğin otel franchise şirketine bağlı olarak reklam, rezervasyon sistemi, çalışan eğitimi ve diğer faydalardır. |
| Hotel Group – Otel Grubu | Otel grubu, bir otel zinciri veya otel franchise olabilir. Bu grubun otellerinin aynı yönetim altında olduğu ve aynı otel markasına ait olduğu anlamına gelir. |
| Hotel Market Intelligence – Otel Pazar İstihbaratı | Pazar istihbaratı sadece başka otellerin ne yaptığı, pazarda neler olup bittiği ile ilgili bilgi toplama işleminden çok daha fazlasıdır. Toplanan verilerin dikkatle birleştirilip analiz edilmesi gerekir. Sonraki süreç analizlerden elde edilen bilgilerin otelin ilgili ekiplerine paylaşılması ile devam eder. Bu geniş analizin tüm strateji ekibinin anlayabileceği şekilde sunulması önemlidir, çünkü bu analiz neyi daha iyi şekilde yapılabileceğini, pazarda hangi fırsatlar ve tehditler olduğunu, hangi fırsatlar için harekete geçip, tehditleri savuşturmak adına nasıl önlemler alınması gerektiğini , talebin nasıl şekillendiğini gösterir. Özellikle pazar istihbaratı raporları, rekabetçi marketlerde yer alan oteller için son derece kritik bir rol oynamaktadır. Çünkü, otel ekibi pazardaki eğitilimleri net olarak anlayarak, bu bilgi ile otelciler ve yöneticiler hızla ve güvenle karar verebiliriler. |
| Hotel Market Share – Otel Pazar Payı | Otelinizin piyasadaki diğer otellere kıyasla aldığı iş yüzdesi. |
| Hotel SOP – Otel Standart Operasyon Prosedürleri | Otel Standart Operasyonel Prosedürler(SOP) personelin yaptıkları işi nasıl yapacaklarını, kuralları ve standartları bilerek mükemmel servis vermesi ve servis standartlarını korumak için otellerin kullandıkları yazı bir dizi talimat setidir. |
I
| International Air Transport Association (IATA) – Uluslararası Hava Yolu Ulaşım Birliği | Uluslararası havayolu şirketlerinin ticaret birliğidir. |
| Incentive Fee – Teşvik Ücreti | Teşvik ücreti terimi, hedef üzerinden performans gösterildiği takdirde, yatırımcıların/yöneticilerin ilgili çalışanlarına ödediği ücret olarak tanımlanır. Teşvik ücretleri, çalışanların işletmelerine daha yüksek getiri sağlamasına teşvik edecek şekilde belirlenmiştir. |
| Interface – Arayüz | Farklı yazılımlar arasındaki geçiş noktası veya teknik bağlantıdır. Başka bir deyişle, herhangi bir aracı olmadan birbirine bağlanabilen iki (veya daha fazla) ağ, uygulama, veya sistem arasındaki doğrudan bağlantıdır. |
| Inventory – Envanter | Bir otelin tüm kanallarda satması veya dağıtılması için mevcut oda sayısına envanter denir. |
| Internal Rate of Return (IRR) – İçsel Verim Oranı | İç getiri oranı, bir yatırımın veya projenin çekiciliğini belirlemek için kullanılan bir finansal göstergedir. Tanımlı bir süre içinde yatırılan her fiyat için kazanılan yüzde oranı olarak tanımlanabilir. Bir projenin beklenen nakit akışını ilgili sermayenin maliyetiyle karşılaştırır.
Bir otelci, odalarını ve ürünlerini daha yüksek fiyata satılabilmesi için odalarını yenileme kararı alırken IRR, yani, İçsel Verim Oranını kullanabilir. Yeni bir projenin IRR’si, bir şirketin gerekli getiri oranını aşarsa, proje başlatılabilir. IRR gerekli getiri oranının altındaysa, proje reddedilmelidir. Gerekli getiri oranı kuruluş tarafından belirlenir ve projeyi teslim etmek için değerlendirebilir. Bu sayede, bir yatırımcı projeye yatırım yaparken, başarmayı bekleyebileceği minimum getiri oranının ne olduğunu gösterir. İçsel Verim Oranı, belirli bir projeden tüm nakit akışlarının net bugünkü değerini (NPV) sıfıra eşit hale getiren bir indirim oranı olarak da yazılabilir. İçsel Verim Oranı Aşağıdaki Formülle hesaplanır .P”N” ilgili projenin hayata geçirildikten sonraki dönemlerde beklenen nakit akışını(geliri) ifade eder. IRR ise İçsel Verim oranıdır. İçsel Verim Oranı aşağıdaki tek bilinmeyenli denklemi çözerek bulunur. 0 = P0 + P1/(1 + IRR) + P2/(1 + IRR) 2 + P3/(1 + IRR) 3 +. . . +PN/(1+IRR) n |
K
| Key Money – Kapora | Güvenlik depozitosu olarak da bilinir. |
| Key Performance Indicator (KPI) – Ana Performans Göstergeleri | Hedefleri karşılamada başarıyı değerlendirmek için kullanılan ölçülebilir göstergelere denir. Örneğin; ortalama günlük fiyatı (ADR), oda başına gelir (Revpar), oda başına brüt işletme kârı (GOPPAR), doluluk oranı, mevcut alan süresi başına kâr (teklif), dolu alan süresi başına kâr (propost) gibi. |
L
| Last Room Availability (LRA) – Son Oda Müsaitliği | Bir şirketle yapılan anlaşmada, bu koşul karşı tarafa sunulduysa, anlaşmalı fiyat üzerinden var olan son odayı şirket rezerve edebilir. Birçoğumuz, otel müsaitliğinin yönetilmesi ile ilgili verilen kararların özelinde, her zaman otelin kontrolü olduğunu düşünebilir. Ama LRA gibi taahhütler, istisnai durumlardan biridir.
Bir otelde sadece tek oda müsait olsa bile olsa bile, sözleşmede yer alan şirket ya da acente o son odayı satın alma hakkına sahiptir. Oda, ilgili tarafın sözleşme şartlarına ve fiyatlarına uygun olarak satılmalıdır. LRA özellikle uluslararası şirketlerin RFP sürecinde sıklıkla talep ettiği bir haktır. Dolayısıyla, otel bu gibi durumlarda karşı tarafın LRA isteğini değerlendirirken, otelin beklenen yıl içinde hem otel toplamında hem de taahhüt edilen oda tipinde(95%>) kaç dolu günü olduğu, bu iş dışında gelen talebin dağılımını, gelir beklentisini, bahsi geçen şirketin beklenen volümünü ve gelire olan pozitif katkısını dikkatle analiz etmesi önemlidir. |
| Last Room Value (LRV) – Son Oda Değeri | Bir otelin son kalan odasından elde etmeyi beklediği maksimum geliri ifade eder. Bazı gelir yönetim sistemleri çok yoğun dönemlerde düşük fiyat kategorilerini kapamak için Last Room Value hesaplamasını yaparak bu kısıtlamayı ilgili fiyat kategorilerini kapamak için PMS’e gönderir. Düşük talep beklediği tarihlerde ise, tüm fiyat kodlarını açma eğilimindedir. |
| Lead – İpucu/Öncü | Otel odalarını rezerve etmek için potansiyel ilgi gösteren bir şirketten veya acenteden gelen iş için kullanılan terim. |
| Lead Time Restriction – Seyahat Penceresi Kısıtlaması | Bir misafirin rezervasyon yaptığı tarihle, konaklama yapacağı tarih arasındaki zaman dilimi için genellikle “Lead Time/Teslim Süresi” ya da “Booking Window/Rezervasyon Penceresi” tabiri kullanılır. Rezervasyon penceresinin kısıtlanması gereken durumlar ortaya çıkabilir.
Rezervasyon Penceresinin kısıtlanmasının gerektiği durumları genellikle otellerin var ise, Gelir Yönetimi Departmanı ve eğer yok ise, Rezervasyon departmanı karar verir. Çünkü bu kısıtlamanın kullanımıyla, oda müsaitliğinin etkin yönetimi ve böylece, ilgili tarihlerde kârlılığın optimize edilmesi amaçlanır. Bu kısıtlama genellikle, varıştan önce belirli sayıda güne kadar müsait olan fiyat planları için geçerlidir. Diğer kısıtlamalarla da birleştirilebilir. |
| Lead-in Time – Rezervasyon ile Kalış Arasında Kalan Süreç | Rezervasyonun yapıldığı tarih ile varış zamanı arasındaki zamanı ifade eder. |
| Leisure traveler – Tatil İçin Seyahat Eden Gezgin | İş için seyahat etmeyen, kişisel nedenler ya da tatil yapma amacı ile seyahat eden gezgin. |
| Length of Stay (LOS) – Kalış Uzunluğu | Bir konuğun otelde konakladığı gece sayısı. Rezervasyonun giriş ve çıkış tarihi arasındaki farktır. |
| Length of Stay Discounts – Kalış Süresine Göre İndirim | Katmanlı fiyatlandırma(Tiered pricing) olarak da bilinen, önceden seçilmiş bir gün veya gece kalan konuklar için bir fiyat indirim sistemidir. Belli bir rezervasyon için kalış süresini karşılamak şartıyla verilen indirimlerin amacı, konukların başlangıçta beklenenden daha uzun süre rezervasyon yapmaya teşvik etmektir.
Bu indirim, dünyanın dört bir yanındaki bağımsız oteller ve zincirler tarafından kullanılır. Yoğun talep gören tarihlerin öncesi ve sonrası daha düşük talebe sahipse, bu tarihlere talep yaratmayı amaçlar. Bu strateji, fiyat hassasiyeti yüksek tatilcileri çekip temel doluluğunu garanti altına almak isteyen oteller tarafından yaygın olarak kullanılır. Bu indirim genellikle BAR fiyatı üzerinden yüzdesel olarak verilir. Misafirin kalacağı her gece için vergiler ve ek ücretler üstüne eklenir. |
| Limited Service Hotel – Kısıtlı Hizmet Veren Otel | Genellikle restoran gibi başka gelir merkezi olmayan, bütçe dostu otelleri tanımlamak için kullanılır. |
| Local Negotiated Rate – Yerel Şirket Fiyatı | Otellerin genellikle yıl boyunca belli bir geceleme potansiyeli olan yerli şirketlere verdiği indirimli ve özel fiyata denir. |
| Look-to-book ratio – Ziyaretin Online Rezervasyona Dönüşme Oranı | Seyahat sektöründe, otelin web sitesini ziyaret eden ve rezervasyon yapan misafirlerin yüzdesini bulmak için kullanılır. |
| Lose-it Rate – Para Kaybedilen Satış Fiyatı | Başabaş noktasının altında kalan fiyatlar. Bu fiyatla odanın satılması, odanın boş kalmasından daha iyi olan fiyat diye de açıklanabilir. |
| Low Season – Düşük Sezon | Otelin genellikle daha az talep olduğu için doluluğunu artırmak üzere stratejilerini geliştirdiği dönemleri ifade eder. |
M
| Machine Learning – Makine Öğrenimi | Analitik model oluşturmayı otomatikleştiren yapay zekanın bir alt kümesi. Sistemlerin verilerden öğrenebileceği, kalıpları tanımlayabileceği ve minimum insan müdahalesiyle karar verebileceği fikrine dayanmaktadır. |
| Margin – Marjin | Brüt fiyat üzerinden yüzdelik komisyonla çalışılan seyahat acentesinin yüzdelik komisyonun parasal değerine marjin denir.
OTA marjı hesaplama formülü: Marj €/$ = oda fiyatı x % komisyon 100 € x 15 = 15 € Not: Online seyahat acentesinden gelen rezervasyonların konaklayıp konaklamadıklarının kontrolü, rezervasyon kısaltmaları, no show ve iptaller otel tarafından ilgili online seyahat acentelerinin extranetinde OTA’lara bildirilmelidir. Misafir konaklamadıysa, konaklama ücreti iade edilmez biçimde misafirden alınıp iptal tutarı misafire yansıltıldıysa, otel bu rezervasyonun iptal edilen tutarın içinde acente komisyonunu ödemek zorundadır. |
| Market Intelligence – Pazar İstihbaratı | Rezervasyon trendleri, rakip fiyatları ve misafir yorumları vs. gibi başlıklar da dahil olmak üzere, bir otelin bulunduğu pazar ile ilgili sahip olması gereken bilgileri ifade eder. |
| Market Led Pricing – Pazar Koşullarına Göre Fiyatlandırma | Pazar koşullarına göre fiyatlandırma, rekabet, tüketici ihtiyaçları gibi piyasa koşulları ile bağlantılı unsurları dikkate alarak bir ürün ya da hizmeti fiyatlandırmayı ifade eder. Bu kavram rekabet temelli, ya da pazar-odaklı fiyatlandırma olarak da isimlendirilebilir. Ürün piyasadaki benzer diğer ürünlerin nasıl fiyatlandırıldığı göz önünde bulundurularak fiyatlandırılır. Sağladığı ürünün değerine göre, piyasada kendisinden daha fazla üründen düşük, daha az imkan sunandan yüksek fiyatlandırılır. Özetle, bu fiyatlandırma stratejisinde şirket, piyasadaki benzer ürünlerin özelliklerini öncelikle iyi tanıyıp fiyatlandırmalarını bu bilgilere göre değerlendirir. |
| Market Penetration Index (MPI) – Doluluk Endeksi | Otelin doluluğunun rekabet grubunun doluluğuna kıyasla, adil pazar payına ulaşıp ulaşmadığını ifade eden ölçüttür. Otelin doluluk yüzdesini alarak, rekabet grubunun (STR gibi üçüncü taraf bir sağlayıcı aracılığıyla toplanan rekabetçi set verileri) doluluk yüzdesine bölerek ve 100 katsayısı ile çarparak hesaplanır. 100’ün üzerindeki bir MPI, otelin adil payından daha fazlasını elde ettiğini gösterirken, 100’ün altında çıkan MPI, otelin pastadan yeterince pay alamadığını ifade eder. |
| Market Segment (MS) – Market Segmenti | Ortak bir motivasyona, benzer satın alma ve konaklama alışkanlıklarına sahip misafir gruplarının ortak noktaları ile gruplanarak segmente edilmesini ifade eder. |
| Market Share – Pazar Payı | Otelinizin piyasadaki diğer otellere kıyasla aldığı iş yüzdesi. |
| Markup – Kâr Marjı | Otel endüstrisinde bu kavram, online seyahat acentesi ya da beraber çalıştığınız acentenin fiyatlarını belirlerken, net oda gelirinizi ne kadar artıracağına karar vermek için kullanılır.
Merchant modeliyle çalışan OTA(Online Seyahat Acentesi) ve lokal seyahat acenteleri, oteller ile net fiyat üzerinden çalışır. Bu ilgili acentenin son kullanıcıya otelin kendisine verdiği fiyatı veremeyeceğini, para kazanabilmek adına, üzerine kendi kârını koyarak ilgili ürünü fiyatlandıracağı anlamına gelir. Mark Up Formülü = Son kullanıcıya satış fiyatı – net oda fiyatı Mark Up Oranı % = Mark Up / Net Oda Fiyatı Otellerde mark up ve marjin kavramı sıklıkla karıştırılır. Bunun nedeni, bazı seyahat acentelerinin brüt oda fiyatından komisyon ile bazılarının ise komisyonsuz ama net oda fiyatı üzerine markup koyarak çalışmasından kaynaklanmaktadır. Aşağıda satış fiyatı ve net fiyatı hesaplamasını bulabilirsiniz; Net Fiyat = Satış Fiyatı / (1 + markup) >>> 100 € / 1.25 = 80 € Net Fiyat = Satış Fiyatı x (1 – marjin) >>> € 100 x 0.8 = 80 € Satış Fiyatı = Net Fiyat x (1 + markup) >>> € 80 x 1.25 = 100 € Satış Fiyatı = Net Fiyat / (1- Marjin) >>> 80 € / (1- 0.2) = € 80 / 0.8 = 80 € |
| Maximum Length of Stay (Max LOS) – Maximum Konaklama Uzunluğu | Belirli bir tarihe varıldığında bir rezervasyonun konaklayabileceği gece sayısını sınırlayan envanter kontrol işlevi. |
| Merchant Model – Tüccar Modeli | Otel Gelir Yönetimi’nde “Tüccar Modeli” hakkında konuşurken, bir online seyahat acentesinin çalışma biçiminden bahsedilmektedir. Bu modelin ana özelliği, misafirin konaklama ödemesini rezervasyon anında otele ödemek yerine, acenteye ödemesidir. Konuğun konaklama bedeli de konaklama gerçekleştiğinde acente tarafından otele ödenir.
Bu durumda oteller, üzerine mark-up koyarak satmaları için ilgili acenteye net fiyat verirler. Genelde mark-up online seyahat acentesi ile anlaşma sırasında belirlenir. Hotels.com, Expedia, Agoda, Priceline bu seyahat acentelerine örnek olabilir. FIT konuk getiren lokal seyahat acenteleri, genelde son kullanıcıyla ne sattığını veya kâr marjını paylaşmaz. BAR’ın (En iyi fiyat) tüccar modeli ile çalışan Online seyahat acenteleri, daha rekabetçi olabilmek ve daha fazla rezervasyon alabilmek adına, ek indirim seviyesi ile otel odasının satışını, uçak, tur ya da transfer gibi ek hizmetler ile birleştirerek de sağlayabilir. Yine online seyahat acenteleri otelin adı vermeden, yıldız derecesini, konumunu ve verdiği hizmeti yine başka unsurlarla paketleyerek hacim yaratabilir. Böylelikle satılamayan envanteri doldurmayı amaçlar. |
| Metasearch – Meta Arama Motoru | Bir ürün için başka kanallardan fiyatları tek bir portaldan birleştirerek sunan ve ziyaretçilerin o ürün için başka sağlayacılar ile fiyat karşılaştırmasına imkan veren arama platformu. Örneğin, Google, Hotel Search, Tripadvisor, Trivago, Kayak vb. |
| MICE (Meetings, Incentives, Conferences and Exhibitions) – Toplantı, Teşvik, Konferans ve Fuar Turizmi | Satış, davet ve toplantı alanı satışı için kullanılır. |
| Minimum Acceptable Rate (MAR) – Minimum Kabul Edilebilir Fiyat | Bir gruba verebilecek taban fiyatıdır. Grup fiyatlandırması yaparken kullanılır. |
| Minimum Length of Stay (MLOS) – Minimum Konaklama Süresi | Rezervasyonu tamamlamak için belirli bir kalış süresini karşılamak veya aşmak için rezervasyon gerektiren bir oda envanter kontrol işlevi. |
N
| Negotiated Rate – Pazarlık Edilmiş Fiyat | Otellerin genellikle yıl boyunca belli bir geceleme potansiyeli olan yerli şirketlere verdiği indirimli ve özel fiyata denir. (Bknz. Local Negatiated Rate) |
| Net Revenue – Net Gelir | Net gelir olarak da bilinen net gelir terimi, her gelir tablosunun altında bulunabilir. Net, tüm kesintilerden ve gelirden arındırılmış anlamına gelir, kuruluş tarafından üretilen geliri ifade eder. Net geliri hesaplamak için önce gelir tablonuza listelenen tüm giderleri malzeme, ücret, kira, ulaşım, ofis malzemeleri, kamu hizmetleri ve vergiler gibi ekleyin. Daha sonra, net gelirinizi bulmak için bu giderlerin toplamını toplam gelirden çıkarın.
Net gelir = Toplam Gelir – İşletme Maliyeti, Giderler ve Vergi |
| Net Revenue Per Available Room (Net RevPAR) – Oda Başına Düşen Net Gelir | Hesaplanan net gelirin, otelin toplam oda sayısına bölünmesi ile hesaplanır. |
| No Show – Kullanılmayann Rezervasyon | Bir misafirin onayladığı rezervasyon için ücretsiz iptal tarihinden sonra, otel ile iletişime geçmeden konaklamaya gelmemesi. Oteller bu durumda, konuklarından ilk gece ücretini tahsil etme cezai şartını uygular. |
| Net Operating Income (NOI) – Net İşletme Geliri | Bir otelin elde ettiği tüm gelirlerin toplamından, operasyonel giderlerin çıkartılarak hesaplanan ana performans göstergesidir.
Net işletme kârı, bir otelin dağıtım ve işletme giderleri düşüldükten sonra kazandığı para miktarını ifade eder. Bu, bir otelin harcadığından daha fazla para kazanıp kazanmadığını ya da zararla çalışıp çalışmadığını tespit etmek için kullanıldığı gibi, vergi ve finansman maliyetlerini dikkate alınmadan önce otelin nakit akışını incelemek için de kullanılabilir. NOI Formül: Üretilen Gelir – İşletme Giderleri |
| Net Operating Profit (NOP) – Net İşletme Kârı | NOP (Net Operating Profit) Net işletme karı anlamına gelir. Net İşletme Geliri ile aynı veriyi ifade eder. Tüm işletme giderlerini otel tarafından elde edilen gelirlerden çıkardıktan sonra net işletme kârının hesaplanmasıdır..
Temel olarak, net işletme karı, bir otelin dağıtım(rezervasyon giderleri) ve işletme giderler düşüldükten sonra kazandığı para miktarını ifade eder. Bu, bir otelin harcadığından daha fazlasını yapıp yapmadığını veya bir kayıpla çalıştığını görmek için kullanılır. Vergiler ve finansman maliyetlerinin etkileri dikkate alınmadan önce bir yatırımın nakit akışını incelemek için kullanılır. Bu performans göstergesi, mülkün değerini tahmin etmelerinin bir parçası olarak yatırımcılar için genellikle önemli bir rakamdır. NOP’u nasıl hesaplıyorsunuz? NOP Formül: Üretilen Gelir – İşletme Giderleri |
| Net Present Value (NPV) – Net Bugünkü Değer | Yatırımları değerlendirmek için kullanılan bir finansal göstergedir. Temel olarak, yatırımdan kaynaklanacak geliri, eksi tüm maliyetleri temsil eder. Ayrıca, indirim oranını ve dolayısıyla paranın zaman değerini de dikkate alır, yani gelecekte maliyet ve gelirlerin değerinin amortismanıdır.
Bu sayede yatırımcılar yatırımın uygulanabilir olup olmadığını ölçebilirler. Seçim iki yatırım arasında , Net Bugünkü Değer gibi (NPV),İçsel Verim Oranı (IRR) da son kararı vermeye yardımcı olabilir. NPV nasıl hesaplanır? Formül: NPV = C x {(1- (1 + R) -T / R} – Burada C dönem başına beklenen nakit akışı, R istenen getiri oranı ve T, yatırımın gelir elde etmesi beklenen sürelerin sayısıdır. |
O
| Occupancy (Occ) – Doluluk | Belirli bir zaman diliminde satılan odaların, toplam odalara bölünmesi ile bulunur. |
| Occupancy Forecast – Doluluk Tahmini | Otelin belirli bir süre için ulaşmasını öngördüğü doluluk. Bu değer, belirli sayıda oda olarak veya mevcut odaların yüzdesi olarak ifade edilebilir. |
| Occupancy Index (MPI Index) – Doluluk Endeksi | Otelin doluluğunun rekabet grubunun doluluğuna kıyasla, adil pazar payına ulaşıp ulaşmadığını ifade eden ölçüttür. Otelin doluluk yüzdesini alarak, rekabet grubunun (STR gibi üçüncü taraf bir sağlayıcı aracılığıyla toplanan rekabetçi set verileri) doluluk yüzdesine bölünerek ve 100 katsayısı ile çarpılarak hesaplanır. 100’ün üzerindeki bir MPI, otelin adil payından daha fazlasını elde ettiğini gösterirken, 100’ün altında çıkan MPI, otelin yeterince pay alamadığını ifade eder. |
| Occupancy Rate – Doluluk Oranı | Belirli bir zaman diliminde bulunan satılan odaların, toplam odalara bölünmesi ile bulunur.
Günlük doluluğu takip etmek, ortalama oda gelirlerini belirlemek, talep tahmininde bulunmak ve gelir yönetimi prensiplerini uygulamak için önemlidir. Doluluk oranını nasıl hesaplıyoruz? Doluluk %(Occ%) = Satılan oda sayısı / Otelde fiziksel olarak bulunan toplam oda sayısı |
| Online Travel Agency (OTA) – Online Seyahat Acentesi | Online seyahat acenteleri, kendi web sitelerinde beraber çalıştıkları otellerin odalarını ve ek hizmetlerini misafirlere sunan e-ticaret şirketleridir. |
| Opaque Rates – Opak Fiyatlar | Misafire otel ismi verilmeden; uçak bileti, transfer ve tur gibi diğer hizmetler ile paketlenerek satılan, online seyahat acenteleri veya tur operatörlerine verilen indirimli fiyatlardır. |
| Opaque Channel – Opak Kanallar | Tedarikçinin yani otelin, misafirin rezervasyonu tamamlanana kadar gizli kalarak rezervasyonu gerçekleştirdiği Online Seyahat Acenteleri veya kanallardır. |
| Open Pricing – Açık Fiyatlandırma | Oda Tiplerinin, oda tiplerine/market segmentlerine bağlı fiyat planlarının, herhangi başka bir fiyata bağlı kalmadan, en optimal değer fiyatlandırması durumudur. |
| Operating Costs – Operasyonel Giderler | Satılan malların maliyeti (Cost of Goods Sold) olarak da bilinen işletme giderleri ya da operasyonel giderler, bir işletmeyi sürdürmek ve çalıştırmak için gereken her bir gider kalemi içeren kavramdır.
İşletme maliyetleri, bordro, kira, ofis malzemeleri, kamu hizmetleri, pazarlama, sigorta, muhasebe, yasal ücretler ve vergiler gibi gider kalemlerini içerir. İşletme maliyetlerinin hesaplanması, yıllık sabit ve değişken giderlerinizi oluşturan masrafları toplamayarak hesaplanır. Formül: Operasyonel Giderler = Satılan Malların Maliyetleri + İşletme Giderleri |
| Operational Forecast – Operasyonel Tahmin | Bir otel için beklenen kısıtlı doluluk temeline dayanan tahmindir. Personel ve malzemeleri yönetmek için kullanılır. |
| Optimization – Optimizasyon | Bir otelin gelirini ideal seviyesine çıkarabilmek adına talep tahmini, envanter yönetimi, fiyatlandırma, sistemsel yapılandırma, ilgili alandan sorumlu çalışanın emeği, bilgisi ve bu operasyonu yönetmesini içeren süreçtir. Optimal fiyatlandırma, Son Odanın Değeri belirlenmesi (LRV) tahminler ve müsait oda sayısından fazla rezervasyon alma(overbooking) optimizasyon sürecinin sonucudur. |
| Outstanding Balance Report (High Balance Report) – Devreden Bakiye Raporu | Bu raporlar konuklar tarafından henüz ödenmemiş ve ödenmesi beklenen harcamaların listesini içerir.
Bu rapor aslında, konukların outlet başına ne kadar harcama yaptığı, dolayısıyla ilgili outletten ne kadar harcama beklenebileceği konusunda da ekiplere yön gösterebilir. Fakat raporun asıl amacı, misafir harcamalarını tahsil etmek ve misafirlerin harcamalarını ödemeden ayrılmalarını engelleyerek, otelin olabilecek finansal kayıplarının önüne geçmektir. |
| Overbooking – Fazladan Rezervasyon Alma | İptal ve gelmeyecek rezervasyonları öngörerek, otelin satılabilir oda kapasitesini artırmaktır. |
| Overhead Costs – Dolaylı Maliyet | Dolaylı maliyet (gider) kavramı, işletmenin operasyonuna atf edilmeyen giderlerdir. Dolaylı maliyetler, gelirin oluşmasına katkıda bulunmaz. Ofis giderleri, idareye ödenen maaş, satış promosyon gideri, güvenlik ve denetim gideri gibi sabit veya değişken nitelikte olabilir. |
P
| Profit and Loss Statement (P&L) – Kâr Zarar Tablosu | Kâr ve Zarar Tablosu, belli bir süre için hazırlanan bir rapordur. Bu rapor otel içindeki her departmanın gelirleri, giderleri ve kârları için toplamları listeler. Gelirlerde, oda gelirleri, F&B gelirleri, konferanslar ve etkinlik gelirleri, telefon gelirleri, spa ve spor kulübü gelirleri, park gelirleri ve diğer gelirler mevcuttur. Bahsi geçen departmanların giderleri, gelirlerinden düşüldüğünde departmanların kârlılığı ortaya çıkar. IT, teknik, güvenlik, muhasebe, pazarlama gibi baze ekiplerinin doğrudan gelir üretmedikleri için, yalnızca gider kalemleri mevcuttur. P&L hem departmansal, hem de otel toplamı olmak üzere iki versiyonla hazırlanır. Otel toplamını içeren P&L, gelir merkezleri, kâr merkezleri ve gider merkezlerine göre otelin finansal performansını raporlayarak ölçmek için daha iyi olabilecek alanları tespit edip iyileştirme amacı ile kullanılır. Departman P&L’i ise, departman yöneticilerinin departmanları daha etkin yönetmelerini sağlamak adına bilgi sağlar. |
| Pace – Rezervasyon Hızı | Belirlenen iki tarih aralığında gerçekleşen rezervasyon hızının karşılaştırılmasıdır. |
| Package Rate – Paket Fiyatı | Konaklama dışında, sunulan başka ürün ya da hizmetleri de içeren fiyatlardır. |
| Pax – Kişi Sayısı | Konaklayan kişi veya seyahat eden yolcu sayısı için başka bir terimdir. |
| Pay Per Click (PPC) – Tıklama Başına Ödeme | Bir ürünü Google, Expedia HotelAds gibi platformlarda görünürlüğünü artırabilmek adına yapılan, kullanıcının tıklamasıyla tükenen yatırımı anlatan dijital pazarlama tekniğidir. |
| PCC – Pseudo City Code – Sanal Şehir Kodu | PCC sahte şehir kodu anlamına gelir ve bir seyahat acentesinin yerini tanımlamak için kullanılan GDS kodudur. Kod, her seyahat acentesi için özeldir.
Acentelerin PCC kodunun tanımlanması, otellerin GDS üzerinde acentenin temsil ettiği şirket için tanımladığı fiyatlara ulaşabilmesi açısından önemlidir. |
| Peak Night – Yüksek Talebe Sahip Gün | Yüksek talebin olduğu öngörülen tarihi ifade eder. İlgili tarihte otelin lokasyonunda ek talep üreten konferans, sport etkinliği, grup vs. olabilir. |
| Peak Season – Yüksek Talebe Sahip Sezon | Bir otel için talebin yüksek olmasından ötürü, doluluk oranının yüksek olduğu tarihlerdir. |
| Pegasus – Pegasus | Pegasus (veya Pegasus Solutions) GDS’ler içerisinde en fazla veri hacmine sahip sağlayıcıdır ve dünya çapında yaklaşık 100.000 otel için dağıtım hizmetleri sunmaktadır. “Kesintisiz bağlantı” adlı gelişmiş bir dağıtım hizmeti sunar. İşlevi, CRS ve GDS otelleri arasındaki “sorunsuz arayüz” (yeni nesil sorunsuz olarak da bilinir) adlı bir ürün aracılığıyla bağlantıdır. Bu, seyahat acentelerinin doğru otel odasını gerçek zamanlı olarak aramasını sağlar.
GDS erişimi ve online bağlantıya ek olarak Pegasus, açık misafirperverlik bölümü ve rezervasyonları dönüştürmek ve yakalamak için güçlü rezervasyon araçları aracılığıyla dijital pazarlama ve rezervasyon çözümleri sunar. |
| PMS – Property Management System – Otel Yönetim Sistemi | Müsaitliği yönetme, rezervasyon işlemlerini ve giriş-çıkış işlemlerini gerçekleştirme, konuk profillerini yönetme, konuğun harcamalarını muhasebeleştirme, ödemelerini alma, rapor oluşturma, misafir ihtiyaçlarını operasyon departmanlarına iletme ve misafirin giriş öncesinden, çıkış sonrasına kadar oda operasyonunun tamamen yönetilmesini sağlar.
PMS, satış noktası (POS) veya CRS gibi diğer uygulamalarla bağlanabilir. Bir CRS arayüzü, kullanılabilirliği, rezervasyonları ve konuk profili bilgilerini aktarmak için ek bir seçenektir. Oda anahtar sistemleri, restoran ve ziyafet nakit kayıtları, gelir yönetimi sistemleri, kanal yönetimi sistemleri gibi dahili ve harici sistemlere daha fazla bağlantı oluşturmak için çeşitli arayüzler sunar. |
| Passenger Name Record (PNR) – Yolcu İsim Kaydı | PNR Numarası, Yolcu Adı Kayıt Numarası anlamına gelir. Genel anlamda seyahat endüstrisinde yaygın olarak kullanılan bu numara, aslında konuğun ya da yolcunun seyahat/rezervasyon bilgilerini içeren ve veritabanında kayıtlı dosyadır. |
| Point of Sale (POS) – Satış Noktası | Oteldeki satış noktası anlamına gelir. Misafirin bir ürünü ya da hizmeti aldığı yer ve bu kaydın girildiği sistemdir. |
| Porterage Fee – Taşıma Ücreti | Misafirlerin bagajlarının taşınması için, otelde ya da havalimanında ilgili departmana ödenen ücret |
| Per Person Per Night (PPPN) – Kişi Başı Gece Başı | Kişi Başı Gece Başı Kısaltması |
| Pre-Authorisation of a Credit Card – Kredi Kartından Alınan Ön Provizyon | Tüketicinin kredi kartından bulunan hesaptan belli bir tutarı, belli bir süreliğine bloke edip, tüketicinin o tutarı harcamasını engellemeyi ifade eder. Otel sektörüne bunu uyarladığımızda, misafirin otel harcamasını ödeyeceğini garantilemek için kullanılan dünyadaki bir çok işletmede standart olan bir uygulamadır. |
| Predictive Analytics – Tahmine Dayalı Analiz | Otelin rezervasyon verilerinden çıkartan bilgiler ile talep trendlerini ve talebin davranışını tahmin etmeye yönelik analiz. |
| Preferred Placement – Tercihli Konumlama | Tercih edilen yerleşim, belli bir yatırım ya da fazladan ödenen komisyon karşılığında GDS sağlayıcıları ya da Online Seyahat Acenteleri, Hotel Metasearch sitelerinde otelin listelenmesi aracılığıyla tercih edilebilirliğinin artmasını amaçlayan uygulamadır. |
| Preferred Rate – Tercihli Fiyat | Otel ve belirli bir müşteri arasında müzakere edilen özel bir fiyat türü. |
| Prepaid Rate – Ön Ödemeli Fiyat | Genellikle, rezervasyonun giriş gününden belli bir gün önce yayılması ve ön ödeme koşulu En İyi Fiyat üzerinden belli bir indirim veren fiyatları temsil eder. |
| Price Elasticity – Fiyat Esnekliği | Bir ürün talebinin fiyatındaki bir değişikliğe dayalı olarak duyarlılığını veya “esnekliğini” gösteren ölçüt. |
| Price Positioning – Fiyat Konumlandırması | Fiyat konumlandırma terimi, fiyatınızı ürünlerinizin ve hizmetlerinizin piyasada temsil etmesini istediğiniz pozisyona uyarlama sürecini ifade eder. Hedef kitlenizini, ürününüzün fiyatını, sunduğunuz hizmetleri ve ürünün kalitesini göz önünde bulundurarak rakipleriniz arasında belirlediğiniz ideal konum ile benzer şekilde, markanızı konumlandırmaya çalıştığınız pazarlama stratejisidir. |
| Price Sensitivity – Talebin Fiyat Hassasiyeti | Müşterinin bir ürün için ödemek isteyeceği fiyat anlamına gelir. Belirli bir tarih için fiyat değişikliği yapıldığında, fiyat değişimi yapıldığı tarihlerdeki pick-up hızının artış yada azalışıyla verilen fiyatlandırma kararının talebi ne kadar etkilediğini tahmin etmek için kullanılır. |
| Pricing Strategy – Fiyatlandırma Stratejisi | Fiyatlandırma aslında tüketicinin bir ürüne veya hizmete verdiği değerdir. Bir fiyatlandırma stratejisi; segmentleri müşterinin ilgili fiyatı ödeme isteğini, piyasa koşullarını, rakiplerin fiyatlandırma stratejilerini, kâr marjlarınnı ve girdi maliyetlerini dikkate alır. Bir fiyatlandırma stratejisine sahip olmak, çoğu gelir yönetimi stratejisinde standart bir uygulamadır. |
| Private Rate – Özel Fiyat | Bir seyahat acentesi ve satıcılarla müzakere edilen ve daha sonra halka satılan bir tür indirimli fiyat. Bu fiyat, seyahat acentelerinin otel odası satışlarından kâr sağlaması için belli bir volume karşılığında verilir. |
| Profits Per Available Room (ProPAR) – Mevcut Oda Başına Düşen Kâr | Otelin toplam kârının toplam oda sayısına bölünmesi. Oda satışlarının kârlılığını gösteren en önemli göstergedir. |
| ProPAST – Dolu Alan Başına Düşen Kâr | Mevcut alan kullanımı (toplantı salonu ya da restoran) ve yemek yeme süresi başına düşen kâr. Available seat hour |
| ProPOST – Dolu Alan Başına Düşen Kâr | Dolu alan kullanımı (toplantı salonu ya da restoran) başına düşen kâr. |
| Provisional Booking – Geçici Rezervasyon | Garantisi olmadan, kısa bir süre için tutulan geçici rezervasyon. |
Q
| Qualified Rate – Şartlı Fiyat | Konukların belirli koşulları sağlaması gereken fiyat planları. Örneğin, belli bir yaş üzerine tanımlanan indirim, bir şirket için tanımlanan özel fiyat, havayolları çalışanlarına verilen özel indirim oranı vb. |
R
| Rack Rate – En Yüksek Fiyat | Bir oda tipi için belirlenen esnek koşula sahip ve genellikle hizmet içermeyen, afişe tavan fiyat. |
| Rate Distribution System – Fiyat Dağıtım Sistemi | Bir otelin fiyatlarını ve envanterini doğrudan (otelin web sitesi) ve kanallar aracılığıyla (OTA, GDS, Bedbanks vs) dağıtmak için kullanılan sistem. |
| Rate Fences – Fiyat Koşulları | Rezervasyon yapılabilmesi için iptal koşulu ya da ön ödeme gibi bazı koşulların karşılanması gereken fiyat tipidir. Daha spesifik koşullar doğrultusunda oluşturulan fiyat planları, daha kolay segmente edilir. |
| Rate Hurdle – Fiyat Engeli | Belli bir tarih için rezervasyon yapılırken o rezervasyonun otele sağlaması gereken minimum geliri ifade eder. O gelirin altında kalan, bu eşiği satamayan fiyat planlarından rezervasyon yapılamaz. Genelde talebin yüksek olduğu tarihlerde maksimum gelir elde edebilmek ve yakın tarihler için olabilecek en çok doluluğu sağlamak amacıyla kullanılır. Engel fiyatı maksimum gelire ulaşabilmek için kime, hangi zamanda, hangi oda, kaç gece, hangi fiyatla sorularının cevabını verir. |
| Rate Parity – Fiyat Paritesi | Genellikle otel web sitesi ve OTA arasındaki sözleşmeler yoluyla uygulanan satış kanalları arasındaki fiyat tutarlılığını koruma stratejisi. |
| Rate Plan – Fiyat Planı | Konuğun rezervasyon yaptığı fiyat, oda ve hizmet koşullarını içeren paket. |
| Rate Shopping System – Fiyat Alışverişi Sistemi | Otellere rakiplerinin GDS, otel web sitesi ve OTA’larda sattığı fiyatları içeren verileri gerçek zamanlı olarak bir çok varyasyonda sağlayan bulut tabanlı yazılımlar. |
| Referral Business – Referans | Büyük zincirlerin en çok dikkat ettiği misafir memnuniyetini ölçen metrik, konaklama ardından misafirin kaldığı oteli başkalarına tavsiye edip etmemesidir. Bu terim de konukların, oteli tanıdıklarına tavsiye ederek tavsiye ile gelen işi temsil eder. |
| Regret – Tamamlanmayan Rezervasyon | Misafir otelin web sitesinde yer alan rezervasyon motoru aracılığıyla başladığı ama tamamlamadığı rezervasyona denir. |
| Release Date – Aleniyet Tarihi | Bir grup bloğunda bulunan, satılmayan odalarının satılması için yeniden envantere dahil edileceği tarih. |
| Remaining Demand – Geri Kalan Talep | Gelir Yönetimi sistemleri tarafından hesaplanan envanter ile kısıtlanmayan talepten geriye kalan talebi ifade eden terim. |
| Remote Revenue Management – Otel Dışında Verilen Gelir Yönetimi Desteği | Otel binasının içinden değil, başka bir lokasyondan bir otel için yapılan gelir yönetimi uygulamasını ifade eder. |
| Repeat Business – Tekrarlanan İş | Daha önce gerçekleşmiş olan ve yeniden gerçekleşecek olan, tekrarlanan iş anlamına gelir. |
| Reputation Management System – İtibar Yönetim Sistemi | Bir işletme için misafir yorumlarını yöneten bir yazılımlar. |
| Reputation Pricing – İtibar Esaslı Fiyatlandırma | Bir otelin online itibarını, misafir yorumlarını ve skorlarını da göz önünde bulundurarak otelin gelir yönetimi stratejisine misafir memnuniyeti odaklı servis anlayışını entegre eden fiyatlandırma. |
| Request for Proposal (RFP) – Teklif Talebi | Uluslararası kurumsal şirketlerin beraber çalışmak istedikleri otel partnerlerinin tekliflerini kendilerine iletmelerini talep ettikleri süreç. |
| Reservation Fee – Rezervasyon Ücreti | Bir oda rezervasyonu için otel tarafından tahsil edilen ücreti ifade eder. Rezervasyon ücretleri oteli korur, çünkü oda iptal edilirse, iptal edilen rezervasyonun bedeli misafirden temin edilir. |
| Resort Fee – Resort Ücreti | Tatillerde oda fiyatına eklenen zorunlu bir ücret türü. Bu fiyat temel veya günlük ücret olabilir. Ayrıca, genel bir konaklama fiyatına göre yüzde üzerinden de verilebilir. Bu ücret, tüm olanakları ve hizmetleri kapsayabilir. |
| Revenue Generating Index (RGI) or RevPAR Index (RPI) – RevPar Endeksi | Otelin oda başına düşen gelirinin, rekabet grubunun oda başına düşen gelire kıyasla adil pazar payına ulaşıp ulaşmadığını ifade eden ölçüttür. Otelin doluluk yüzdesini alarak ve rekabet grubunun (STR gibi üçüncü taraf bir sağlayıcı aracılığıyla toplanan rekabetçi set verileri) doluluk yüzdesine bölerek ve 100 katsayısı ile çarparak hesaplanır. 100’ün üzerindeki bir RGII, otelin adil payından daha fazlasını elde ettiğini gösterirken, 100’ün altında çıkan MPI, otelin pastadan yeterince pay alamadığını ifade eder.). |
| Revenue Generation – Gelir Üretme | Gelir üretimi terimi, gelir yaratmak amacıyla ürün ve hizmet satışları yaratma sürecini ifade eder. |
| Revenue Management (RM) – Gelir Yönetimi | Geliri en üst düzeye çıkarmak için müsaitliği ve fiyatlandırmayı optimize etme disiplini. |
| Revenue Management System (RMS) – Gelir Yönetimi Sistemi | Gelir ve kârlılığı maksimize edebilmek için gerçek zamanlı arz ve talebi analiz edip doğru fiyat seviyesine karar vererek bu süreci otomatik hale getiren (genellikle) bulut tabanlı yazılımlardır. |
| Revenue Optimization – Gelir Optimizasyonu | Beklenen, güncel pazar koşullarındaki risk ve fırsatları öngörerek sistematik ve veriye dayalı biçimde talep ve arzı yönetme disiplini. |
| Revenue Per Attendee – Katılımcı Başına Düşen Gelir | Mekan sahipleri ya da otellerin mekanlarını nasıl kullandıklarını anlamalarına yardımcı olan ölçüt. Elde edilen gelirin katılımcı sayısına bölümü ile hesaplanır. |
| Revenue per available room (RevPAR) – Oda Başına Düşen Gelir | Günlük oda geliri/oteldeki envanterde duran fiziksel oda sayısına bölümü ile hesaplanır. |
| Revenue per Occupied Space (RevPOS) – Dolu Alan Başına Düşen Gelir | İşlev alanlarından gelen toplam gelir / Dolu işlev alanı metrekaresi |
| Revenue per Square foot of function space (REVPAS) – Etkinlik Alanın M2 Başına Düşen Gelir | Otellerin (özellikle grup ve kongre otelleri) işlev alanlarını satarken ne kadar etkili sattıklarını ölçen metrik. Formül: Toplam etkinlik alanları geliri / etkinlik alanının toplam metrekaresi |
| REVPAM – Revenue Per Available Square Meter – Mevcut Metrekareye Düşen Gelir | Konferanslar ve ziyafetler için alan kiralayan otellerle ilgili önemli bir performans göstergesidir. Özellikle grup, etkinlik ve ziyafet satış departmanının verimliliği, ziyafet alanının mevcut metrekare başına geliri üzerinde hesaplanır.
REVPAM Formülü: Ziyafet Alanından Elde Edilen Gelir / Mevcut Metrekare Ziyafet Alanı (M2) |
| REVPASH – Revenue Per Available Seat Hour – Oturum Saati Başına Düşen Gelir | Bir otelde yiyecek ve içecek satış noktaları için bir gelir yönetimi aracıdır. Bu hesaplama, saatte bir iskemle kullanımını ve gelirini ölçmek için gereklidir. Aynı zamanda, yiyecek-içecek alanları departmanının daha etkin, planlı ve kârlı yönetilmesini sağlar.
Revpash Formülü: Toplam Outlet Geliri / (Müsait Masa x Restoranın Açık Olduğu Süre) Saatlik, günlük, haftalık ve aylık olarak hesaplanabilir. Ayrıca, en düşük doluluk sırasında işgücü planlaması, gıda satın alma, pazarlama araçları ve bütçelemeyi planlamak için restoranları desteklemek için de kullanılır. |
| Revenue Per Available Treatment Hour (REVPATH) – Bakım Saati Başına Düşen Gelir | RevPath, SPA operasyonları için bir hesaplamadır. Spa işleminin zamanı etkili bir şekilde yönetmesine yardımcı olur.
SPA sektöründe verim yönetimi için ilk adım olan önemli bir KPI hesaplamasıdır. Revpath Formülü: SPA Doluluk / Ortalama SPA Bakımı Süresi |
| Revenue Per Occupied Room (REVPOR) – Dolu Oda Başına Düşen Gelir | REVPAR’ın aksine, dolu olan odaların oda başına düşen toplam otel gelirini temsil eder. Bu metrik strateji ekiplerine, konuklardan ne kadar kâr elde edildiğini gösterir.
REVPOR kullanarak oda tutmayan, diğer otel alanlarını kullanmak amacıyla gelenn misafirlerin geliri ne kadar etkilediğini ölçebilirsiniz. RREVPOR Formülü: REVPOR = Toplam Gelir* / Toplam Dolu Odalar *Toplam gelir = konaklama + kahvaltı + spa + bar + [diğer ekstra gelirler] |
| Room Class – Oda Sınıfı | Oda türlerini benzer değerlerle gruplamak için kullanılır. |
| Room Inventory – Oda Envanteri | Toplam Otelin Oda Sayısı – Satılan Oda Miktarı Toplamı = Belirli bir gün için müsait oda sayısı |
| Room Nights – Oda Gecelemesi | Dolu olan oda sayısı |
| Room Only (RO) – Sadece Oda | Sadece konaklama için rezervasyon yapılan , içine başka bir hizmet dahil olmayan fiyat planı |
| Room Type – Oda Tipi | Otelde ortak birden fazla özellikleri taşıyan oda koleksiyonu. Oda tipi bir süit veya çift kişilik yatak, havuz kenarındaki veya okyanus tarafı olan tek bir oda olabilir. Bir oda birden fazla oda türüne ait olabilir. |
| Royalty Fee – Telif Ücreti | Telif ücreti terimi, bir franchise alanın franchisor’a ödediği aylık yeniden ortaya çıkan ücretini ifade eder. Ücret genellikle kârın yüzdesi üzerinde kararlaştırılan franchise anlaşmasındadır. Tipik olarak bu yüzde beş ile dokuz arasında değişir. Bu ücret genellikle franchise alanın yeterince sağlıklı kâr elde etmesine olanak vermektedir. Yeniden ortaya çıkan telif ücretine ek olarak, franchise sahipleri ayrıca, bir ilk ödeme veya ilk franchise ücreti öderler. Bu ücret franchise’dan franchise’a büyük ölçüde değişebilir. |
| Run of House (ROH) – Tipi Garantilenmemiş Oda Rezervasyonu | Oda tipi garantilenmemiş, müsait olan herhangi bir oda için verilebilecek rezervasyon profili. |
S
| Sales Blitz – Satış Atağı | Satış ekibinin, belli bir bölgedeki potansiyel ya da mevcut partnerlerini ziyaret ederek potansiyel işbirliği yaratma ya da mevcut işbirliğini sürdürerek bu partnerlerden talep yaratma çabasıdır. |
| Sales Conversion – Satışın Gerçekleşme Oranı | Gelen tüm rezervasyon talepleri üzerinden gerçekleşen rezervasyonların oranı. Formül: Gelen Tüm Rezervasyon Taleplerin Toplamı |
| Sales Strategy – Satış Stratejisi | Kârlılığının optimize edilebilmesi için otel ürünlerinin ve hizmetlerinin nasıl satılması gerektiğini içeren plandır. |
| Selected Services – Seçili Servis | Kısıtlı servis ve full servis otellerin karışımıdır. Otelin yer aldığı bölgedeki hedef tüketici kitlesinin ihtiyaçlarına uygun hizmetleri amaçlar. Genelde 3* ya da 4* otellerdir. |
| Sell Rate – Satış Fiyatı | Bir konuğun otelde konaklaması için ödemesi gereken rakama satış fiyatı denir. |
| Semi-Yieldable Rates – Yarı-Yönetilebilir Fiyatlar | Oteller ve kurumsal şirketler arasındaki sözleşme şartlarından dolayı, En İyi Fiyat (BAR) satışa kapalıysa, otelin bahsi geçen kurumsal şirketler ve acentelerine müsaitlik vermemesidir. Ancak, BAR açık ise, son oda müsaitliğinden faydalanılabilen fiyat planları, şartlarından ötürü yarı-yönetilebilir fiyatlardır. Sözleşme şartlarından dolayı, ancak mevcut en iyi oran, aynı oda türü ve kalış süresi kombinasyonu için mevcut olmadığında kapatılabilir. Genellikle toptan veya kurumsal müzakere oranları olan nitelikli oran planlarıdır ve son oda mevcut hesapları olarak da bilinir. |
| Shoulder Date – Yüksek Dönem ve Düşük Dönem Arasında Kalan Tarih | Talebin zirve yaptığı günlere yakın, daha düşük talebe sahip günler. Örneğin, Cuma ve Cumartesi Paza’a göre doluluk daha fazlaysa, Pazar’a “shoulder date” denir. |
| Shoulder Nights – Yüksek Dönem ve Düşük Dönem Arasında Kalan Geceler | Talebin zirve yaptığı gecelere yakın, daha az doluluğa sahip geceler. |
| Shoulder Season – Yüksek Sezon ve Sezon Dışı Dönem Arasında Kalan Sezon | Yüksek sezonun önündeki görece daha düşük sezona sahip olan dönem. Düşük sezon demek değildir. |
| Smith Travel Research (STR) – Smith Travel Research (STR) | Otel endüstrisine rekabetçi kıyaslamaların, bilgi hizmetlerinin ve araştırmaların küresel bir sağlayıcısıdır. STR raporları, rekabetçi toplamı ve genel pazarına kıyasla, otelin performans verilerini sağlar ve rekabet setinin doluluk, ADR ve RevPar’daki eğilimlerini takip etmenize yardımcı olur. |
| Source of Business – İşin Kaynağı | Talebin nereden ve nasıl geldiğini ifade eder. Bu bilgiyi temel alarak otel, gelir merkezlerindeki gelirlerini optimize edebilmek adına ticari stratejisini oluşturur. |
| Special Event – Özel Etkinlik | Özellikle münferit talebin sıradışı olarak artığı ve gelecekte nasıl olacağının öngörülemediği tarihler. Genelde bu tarihler, ilk kez gerçekleşen ve birçok kaynak pazardan münferit talebi destinasyona çeken etkinliklerin olduğu tarihlerdir. Örneğin, FIFA Dünya Kupası, Olimpiyatlar, Şampiyonlar Ligi Karşılaşması, Wimbledon vs. |
| Spa Revenue Per Occupied Room (SREVPOR) – Dolu Oda Başına Düşen SPA Geliri | Srevpor, verimli ve sürdürülebilir SPA gelirleri oluşturabilmek için önemli bir ana performans göstergesidir.Bu ölçüt, dolu odaya düşen SPA gelirini ifade ettiğinden, bu verileri düzenli olarak toplayıp ve analiz etmek gerekir. Bu veriler, taktiksel pazarlama yöntemleri ve satış politikaları oluşturmak için önemlidir.
SREVPOR: Toplam SPA Geliri / Dolu Oda Sayısı |
| Staff Turnover – Personel Devir Oranı | Belirli bir süre boyunca işten ayrılan çalışanların yıllık ortalama yüzdesini ifade eder.
Personel Devir Oranı Formülü: Personel Devir Oranı = (Belirlenen zaman dilimi içinde işten çıkan çalışan sayısı / belirlenen zaman dilimi içinde ortalama çalışan sayısı) x 100 |
| Star Rating – Yıldız Oylaması | E-Devlet üzerinden Turizm Bakanlığına başvurarak oteller yıldız alma sürecini başlatabilirler. Talep ettikleri yıldız sayısını alabilmeleri için bakanlık tarafından belirtilen kriterler sağlanmalıdır. Bu kriterlerin sağlanıp sağlanmadığı bakanlıktan gelen ilgili müfettişler tarafından kontrol edilir. |
| Static Pricing – Sabit Fiyatlandırma | Otelin; talebi doluluk, pazardaki trend ve talepten bağımsız olarak, her zaman aynı değerde fiyatlandırmasına sabit(statik) fiyatlandırma denir.
Bu fiyatlandırma, dinamik fiyatlandırmanın tam tersidir. Sabit fiyatlandırma stratejisi pazardaki talebi esas alarak uygulanmadığından RevPar ve GopPar optimizasyonunu sağlamak mümkün değildir. Bu nedenle, günümüzde demode bir fiyatlandırma uygulaması olarak kabul edilir. |
| Stay Pattern Management – Konaklama Kalıbı Yönetimi | Satılamayan konaklama kalıplarını tespit ederek otelin kapasitesinin optimum kullanımını hedefleyen, konaklama kalıpları ile satışın sağlanmasını amaçlayan gelir yönetimi yaklaşımıdır. |
| Stay Restriction – Konaklama Kısıtı | Başarılı otel gelir yönetiminin anahtarı kontroldür. Otelin dolu günlerde dengeli bir doluluk sağlayabilmesi için, alınan rezervasyonları belli kurallar uygulayarak kontrol etmesine “Kısıtlama” denir.
Kısıtlamaların rezervasyon kontrolü için kullanılabilmesinin çeşitli yöntemleri vardır. Fakat, kısıtlama ile gelir optimizasyonu prensibi , her otelin genel talep ve envanter yönetimi stratejisinin bir parçası değildir. Örneğin talebin düşük olduğu sezonda, kısıtlama uygulayarak gelen rezervasyonu filtrelemenin bir anlamı yoktur. Kısıtlama yöntemleri aşağıdaki gibidir: MinLOS: Minimum kalış süresi Max LOS: Maksimum kalış süresi CTA(Close to Arrival): Girişe kapalı CTD (Close to Departure): Çıkışa Kapalı Kısıtlamalar dikkatle ve işletmenin yararına olabilecek biçimde uygulanmalıdır. Çünkü tüm otel işletmeleri için temel ihtiyaç, temel doluluk sağlayan talebi yaratıp misafir sadakatini sağlamaktır. Bu iki unsur, her yıl performansını bir önceki yıla nazaran iyileştirmek isteyen işletmelerin en önemli önceliğidir. Dolayısıyla, misafirperverlik endüstrisinde faaliyet göstermenin diğer birçok yönünde olduğu gibi, kontrolü korumak arasında ancak eski ve yeni misafirleri yabancılaştırmadan iyi bir denge kurmak önemlidir. |
| Staycation – Staycation | Resmi bir Türkçe karşılığı olmamakla birlikte, yurtiçi gibi yakın bir lokasyona planlanan tatiller için kullanılır. |
| Stop Sell – Satışa Durdur | Otelin satılacak müsait odası kalmadığında, Extranet, kanal yöneticisi ya da gelir yönetim sistemindeki “Satışa Durdur” komutu, otelin satışa dijital kanallarda kapanmasını sağlar. |
| Spa Utilization Ratio (SUR) – SPA Kullanım Oranı | SPA kullanım oranını hesaplamak için ölçülecek zamanı ve SPA alanı birimlerini tanımlamanız gerekir.
Bu hesaplama, SPA alanınızı ve SPA’nın açık olduğu süre boyunca ne kadar etkili kullandığınızı gösterir. SUR Formülü: Satılan SPA Kullanım Saati / Müsait SPA Kullanım Saatleri |
| System Override – Sistemi Geçersiz Kılmak | Sistem tarafından hesaplanan talep oranını kullanıcının manipüle etmesidir. |
T
| TAX – Vergi | Devlet tarafından uygulanan ek ücretler. |
| Third Party Intermediaries (TPI) – Üçüncü Parti Aracılar | OTA ajansları vb. |
| Time Based Pricing – Zaman Temelli Fiyatlandırma | Misafirleri zamana göre ücretlendiren bir fiyatlandırma yöntemidir. Bu fiyatlandırma türü, değere dayalı fiyatlandırmadan farklıdır. Ücretlendirme, rezervasyon zamanına bağlı olarak değişkenlik gösterir. Örneğin fiyatlar, en yüksek talebin olduğu yoğun sezonda yükselir. |
| Time per Table Turnaround – Masa Kullanım Dönüşümü Başına Geçen Süre | Misafirin masaya oturduğu an ile ayrıldığı an arasındaki süreyi ölçmeye yarar. |
| Total Revenue – Toplam Gelir | Toplam gelir, bir işletmedeki tüm operasyonel departmanlardan gelen toplam gelir miktarıdır. Toplam gelir, bir şirketin genel performansı, piyasa büyüklüğü vb. unsurlar konusunda bilgi verdiği için en yaygın ana performans göstergelerinden biridir. |
| Total Revenue Management – Toplam Gelir Yönetimi | Bir oteldeki tüm gelir merkezlerinin yönetimidir. Oda gelirlerinden, restoran &bar, SPA,Spor Salonu,otopark , toplantı salonları, oteldeki aktivite ve gezilere kadar otelin her gelir merkezindeki gelir akışını kapsar.
Bu strateji, gelir yönetimi uygulamalarının bir otelin her departmanına uygulandığını anlatır. Amaç, geliri artıracak taktikler ile ve gelir ile ilişkili maliyetleri kontrolünü en üst düzeye çıkararak her departmanın karlarını optimize etmektir. Toplam Gelir Yönetimi stratejisi modern gelir yönetimi yaklaşımın geleceğidir. Çünkü oteli sadece odalardan ibaret olan bir işletme olmadığı gerçeğinin fark edilmesiyle ortaya çıkmıştır. Toplam gelir yönetimi yaklaşımı uygulaması için ilk atılması gereken adım, Gelir Yöneticilerinin konumu hiyerarşi içinde daha merkezi bir konuma getirmektir. Tüm departman yöneticilerinin ve otel ekibindeki her bir bireyim gelir yönetiminin ne denli kritik olduğu hakkında eğitilerek, otel ortamında bu kültürün oluşmasını sağlamaktır. RevPash, RevPath gibi terimleri ana performans metriklerine dahil etmek devam eden adımlardan biridir. |
| Total Revenue per Available Room (TrevPAR) – Oda Başına Düşen Toplam Gelir | Oda başına düşen toplam gelir. Diğer gelirler ile birlikte, otelin toplam gelir üretimi başarısını ölçmeye yarar. |
| Trade Show – Fuar | İlgili sektör üyeleri için düzenlenen ürün ve/veya hizmetleri içeren etkinlik. |
| Transient – Transit | Genelde kısa (21 geceden az) ve bireysel konaklama yapan misafir profiline transit misafir denir. |
| Transient Business – Transit İş | Bireysel rezervasyon yapan, transit misafirden gelen iş. |
| Transient Demand – Transit Talep | Transit misafir profilinden beklenen talep, doğal talep olarak da adlandırılır. Talebin gidişatı transit talep ile ölçülür. |
| Total Revenue Per Client (TREVPEC) – Misafir Başına Düşen Toplam Gelir | TREVPEC Formül: Toplam Gelir* / Toplam Konuk Sayısı
*Toplam gelir = konaklama + kahvaltı + spa + bar + [diğer ekstra gelirler] olabilir. |
| Total Revenue per Occupied Room (TRevPOR) – Dolu Oda Başına Düşen Toplam Gelir | Trevpor dolu olan oda başına kârlılığı ifade ettiğinden, otelin gece konaklayan misafirlerden ne kadar kâr elde ettiğini gösterir.
Formül: Trevpor = (Oda + Yiyecek Alanları + Diğer Gelir) / Dolu Oda Sayısı – Bu metrik misafirlerinizin otele adım attığı andan itibaren her gelir merkezine ne kadar katkıda bulunduklarını gösterir. |
U
| Unconstrained Demand – Sıkıştırılmamış Talep | Otelin kapasitesinden bağımsız olarak pazarda otele olan talebi ifade eder. Yani, sıkıştırılmamış talep sadece kapasitenizle sınırlı olan talebi değil, tüm talebin resmini sunar. |
| Underbooked – Az Rezervasyon | Bir otel tatmin edici rezervasyon sayısına ulaşacak kadar oda sayısını satamadığında gerçekleşen durumdur. |
| Unqualified Rates – Koşulsuz Rezerve Edilebilen Fiyatlar | Rezervasyon için kısıtlama veya koşullar olmadan otel misafirlerine sunulan fiyatlar. |
V
| Valuation – Değerleme | Değerleme terimi, bir şirketin veya varlığın ekonomik değerini değerlendirme sürecidir. Bu, sermayenin yapısı, varlıkların piyasa değeri ve gelecekteki kazançların beklentileri değerlendirilerek yapılır. Değerlemeler genelde muhasebeciler, varlık yöneticileri, sertifikalı değerleyiciler, iş danışmanları, emlakçılar veya satın alma uzmanları tarafından yapılır. |
| Value Added Tax (VAT) – Katma Değer Vergisi (KDV) | Şehir veya hükümet tarafından uygulanan ek ücretler. |
| Variable Pricing – Değişken Fiyatlandırma | Bir işletmenin farklı yerlerde ve zamanlarda satış noktası olan, çeşitli fiyat noktaları sunduğu durumları ifade eder. Değişken fiyatlandırma, satış hacmi ile satılan birim başına gerçekleşecek gelir arasındaki ideal dengeyi bulmayı amaçlayarak bir dizi faktöre dayanır. Oteller, tahmin edilen talebe yanıt olarak fiyatları rutin olarak değiştirir. Talep yüksek olduğunda veya gelecekteki satışlar hızlı olduğunda fiyatlar yüksektir. Yoğun olmayan mevsimlerde ise talep düşük olduğu için fiyatlar da düşük olur.
Değişken fiyatlandırmanın ardındaki diğer bir neden, tüketicinin ürün ile ilgili değer algısıdır. Değer algısı, birçok dış faktörden etkilenir. Değer her bir misafir grubu için farklı seviyelerde algılandığından, fiyatlar buna göre değişir. Değişken fiyatlandırma, misafirlerin gözünde bir otel odasının daha değerli olduğu ve ilgili otelde konaklama hakkındaki değer yargısını yönlendirme bakış açısı da yaratabilir. |
| Voice – Çağrı Merkezinden Gelen Rezervasyon | Kanal olarak voice diye ifade eden ses terimi, otellerin çağrı merkezleri üzerinden aldıkları rezervasyonu temsil eder. |
| Vouchers – Kupon | Ön ödemeli hizmet veya belirli bir tutarına verilen “kupon” . |
W
| Walk – Başka Otele Rezervasyon Yapma (Doluluk Nedeniyle) * Bkz. Book Out | Kapasiteden fazla oda satışı yapıldığında, fazla olan rezervasyonu yakın olan bir otele taşımak. Walk out/Book Out/Relocate de denir. |
| Walk-In – Kapıdan Gelen Misafir | Rezervasyonu otelde yapan ve yaptığı anda mevcut misafir olan konuk için kullanılır. |
| Wash – Grup Bloğu Temizleme * Bkz. Group Wash | Grup bloğunda tutulan oda sayısı ile gerçekleşen oda sayısı arasında oluşan farkı grup bloğundan temizleme. |
| Web Shopping Regrets and Denials – Rezervasyonun Yapılamaması * Bkz. Regret ve Denial | Otel web sitesinden konuk rezervasyon yaparken, eğer rezervasyonu sürdürüp tamamlamazsa buna regret, eğer müsaitlik bulamadığı için rezervasyonu gerçekleştiremiyorsa, denial denir. |
| Wholesaler – Toptancı | Toptancı olarak adlandırılan, otellerden aldıkları müsaitlik, özel uçak, tur gibi yan hizmetler ile paket yapan ve üzerine kâr marjı ile tüketicilere belli bir volume ile satan üçüncü parti organizasyonlar. |
| Workcation | İş ve eğlence seyahatlerini (Bleisure olarak da bilinir) birleştiren misafirler içinn kullanılır. |
| Worldspan | WorldSpan dünyanın önde gelen Global Dağıtım Sistemlerinden biridir. Aslında 90’ların başında Delta Air Lines, Nortwest Airlines ve Trans World Airlines rezervasyon sistemleri birleşmeye karar verdikten sonra bu platform oluşturulmuştur. Günümüzde, Travelport adlı daha büyük bir şirketin parçasıdır. |
Y
| Yield – Verim | Verim (Yield) gelir yönetimi ile genelde eş anlamlı olarak düşünülür. Talebe göre dinamik fiyatlandırma, kapasiteden fazla rezervasyon alma ve stoklanamayan envanteri yöneterek geliri artırma temellerini oluşturur. |
| Yield Management – Verim Yönetimi | Kapasite ve zaman kısıtına sahip stoklanamayan kaynaklardan optimal gelir sağlayabilmek amacıyla en uygun stratejileri belirlemeye verim yönetimi/gelir yönetimi denir. Temel amaç, müşteri davranışını tahmin ederek ve etkileyerek doğru servisi, doğru zamanda, doğru müşteriye ve doğru fiyata sağlamaktır. |
Z
| Zero Base Budgeting – Sıfır Tabanlı Bütçeleme (ZBB) | Genelde sezonluk otellerde, işe alınacak çalışanları bütçelerken kullanılan terimdir. Yüksek sezonda, yani, yalnızca ihtiyaç duyulduğunda çalışan personel kontratlı olarak çalışır. Böylece ihtiyaç olmadığı zamanda, oteller gereğinden fazla çalışan almayarak çalışan maliyetinden tasarruf yapma imkanı bulurlar. |
